Welkom op onze nieuwe rubriek: ‘Di Felicita – Il modo Italiano!’, parkinson en voeding
Op dit nieuwsblog delen wij elke maand onder de rubriek ‘uitgelicht recept van de maand’ een bijzonder, (h)eerlijk Italiaans recept.
Verder geven wij een belangrijk item over parkinson en voeding, of een bijzonder boek. Informatie waarmee wij hopelijk u meer inzicht in parkinson en voeding kunnen geven. Schroom je niet ons jouw vraag, recept, idee of opmerking per mail toe te sturen, ilmodoitaliano@gmail.com
In ieder geval wensen wij jou veel kookplezier, voor zover je het nog kunt
Buon appetito!
‘Di Felicita – Il modo Italiano!’
Maak eens soep!
Van alles wat je over hebt aan groente of eten van de vorige avond kan je voor de volgende dag soep maken. Maar ook van de sauzen kan je soep maken. Eigenlijk kan je in de Italiaanse keuken van alles soep maken. Laat je fantasie de loop en doe eens gek. Maak soep, met liefde!
Sette cose fa la zuppa: Soep doet zeven dingen:
Leva la fame e la ste tutta / Het neemt honger en dorst weg
Sciacqua er dente / Het reinigt je tanden
Empire er ventre / Het vult je maag
Fa smartire / Het zet je ingewanden in beweging
Fa abbellire / Het maakt je knapper
Fa le guance colorire / En kleurt je wangen
(Uit het schitterende boek ‘La Cucina Povera’ (De arme keuken), teksten Roelf Holtrop, fotografie en vormgeving Hans Morren, www.hansmorren.nl)
La stanza più affollata d’Italia? La cucina! De drukste kamer in Italië? De keuken!
‘Si stava meglio quande si stavo peggio’ / ‘We zouden er beter aan toe zijn als het slechter met ons zou gaan’…
Leven op ‘pane e cipolla’ (brood en ui) is in Italië een gezegde voor een leven in armoede. Het kook-kijk boek ‘La Cucina Povera’ (de arme keuken) is de Italiaanse keuken van de arme lui. Het is een verzamelbegrip voor de gerechten met een eeuwenoude traditie. Een keuken voor mensen die in de eerste plaats bezig waren met overleven. Gerechten voor mensen die kwetsbaar waren in tijden van schaarste. Geografisch is de cucina povera verbonden met het arme zuiden van Italië. Het deel van de laars ten zuiden van Rome, daar waar volgens sommige Italië al ophoudt.
Wie arm is moet slim zijn, dat geldt zeker in de keuken. In de cucina povera richt men zich naar de seizoenen omdat seizoenproducten minder kostbaar zijn en meestal in de nabije omgeving te verkrijgen zijn. Wat bij een rijke oogst in overvloed aanwezig is leent zich voor inmaken. Bij de cucina povera nemen groentes een belangrijke plaats in.
Hongerige magen vult men met substantiële pastagerechten. De consumptie van vlees blijft beperkt en als het wel gebruikt wordt, dan probeert men het lekkerste te maken uit het minst dure wat een beest te bieden heeft.
Specerijen zijn onbetaalbaar en worden vervangen door kruiden die zo op het veld te vinden zijn. Wat van de maaltijd over blijft wordt zorgvuldig verwerkt tot een nieuw gerecht.
(Uit het schitterende boek ‘La Cucina Povera’ (De arme keuken), teksten Roelf Holtrop, fotografie en vormgeving Hans Morren, www.hansmorren.nl) Dit kook-kijk boek is alleen nog tweedehands te koop!
Uitgelicht recept van de maand: Zuppa di finocchi, peperoni, cipolle e aglio grigliati / Soep van gegrilde venkel, paprika, ui en knoflook van Jolanda
1 grote venkelknol, 3 rode, gele en of groene paprika (maakt niet zoveel uit, alle kleuren zijn lekker in deze soep), 2 ui, 5 knoflook, 2 grote vleestomaat, 2 ltr groentebouillon, peterselie, Italiaanse kruiden, zout, peper, extra vergine olijfolie, Parmezaan, 2 hele stokbroden (bruin en/of wit)
Zet een grillpan op het vuur voor de stukken brood. Je kan ze in plakken snijden voor crostini of in drie stukken snijden. Wat je lekker vind. Leg de stukken alvast in de grillpan en draai regelmatig om. Als je crostini gaat maken doe je dit beter tijdens de soep maken.
Verwarm de oven voor op 200 gr. Ontdoe de paprika’s van de zaadlijsten en grill deze op hoogte in de grill totdat het vel begint te verkleuren, de paprika zacht is. Daarna pel je de knoflook en plet deze, schil de uien en snij in stukken. Haal het buitenste schil van de venkel knol en snijd die ook in stukken van ongeveer 1-2 cm. Na de paprika grill je de andere groente onderin de oven totdat deze ook beginnen te verkleuren. Houd wat stukjes venkel over als garnering.
Zet ondertussen de groentebouillon op een laag vuurtje en laat licht koken. Als alle groente gegrilld zijn doe je ze met peterselie (mag verse zijn fijngesneden, mag ook droog uit de pot), Italiaanse kruiden en de vleestomaat in stukken bij de bouillon. Laat alles goed doorkoken en pureer met de staafmixer tot een gladde massa. Laat op zacht vuur rustig door pruttelen en doe er extra vergine olijfolie bij.
Doe desgewenst nog peterselie toevoegen. Als je crostini wilde maken kan je dit nu mooi doen. Terwijl je dit doet laat je de soep rustig op laag vuur staan. Als de crostini of stukken stokbrood klaar zijn doe je een ruime hoeveelheid Parmezaan door de soep en dien direct op.
Op het bord kan je nog garneren met peterselie en Parmezaan.
Wij eten bijna altijd een stuk stokbrood bij de soep. We kopen er een aantal, delen die door drieën en doen de stukken twee aan twee (wit en bruin) in de diepvries. Hebben we iets van groente over en al een keer vlees, vis, vegetarisch, frittata (omelet) of brodo gegeten, maken we hier soep van of gewoon een soep van een recept.
Deze regel is wijs voor een goede gezondheid: ‘eet alleen als je wilt en geniet van voedsel. Kauw grondig opdat het je goed doet. Kook het goed, (h)eerlijk en zonder kruiden. Hij die medicijnen slikt doet daar slecht aan.’
Leonardo Da Vinci
Voeding en de ziekte van Parkinson
Bij de ziekte van Parkinson kan het eten en drinken op den duur moeizamer gaan. Er kunnen klachten ontstaan zoals verminderde eetlust, kauw- en slikproblemen, misselijkheid, obstipatie (verstopping) en gewichtsverlies. Door te letten op uw voeding kunnen deze klachten worden verminderd.
Dieet, voeding en Parkinson: wat u moet weten
De opzet van ‘Di Felicita Il Modo Italiano’ is dat mijn mede parkinsonians ook plezier gaan krijgen in het koken en proeven van de authentieke Italiaanse mediterrane gerechten die we geplaatst hebben. Ik wil je in de keuken zien, muziek aan, glas wijn in de hand, experimenterend, met plezier iets voor jezelf of anderen koken, met de lekkerste en gezondste ingrediënten die er voorhanden zijn.
Goditi La Vita finché puoi / Geniet van het leven zolang het kan
Toch kan het zo zijn dat sommige van jullie met problemen te maken hebben die aan voeding gerelateerd zijn. Dankzij een vraag van een mede Parkinsonian en meerdere mensen heb ik contact gezocht met twee diëtisten van ParkinsonNet, Monica en Lisanne. Ik heb hun gevraagd om bij de recepten in dit blog adviezen te geven om het gerecht geschikt te maken voor mensen met lactose-intolerantie en/of coeliakie (overgevoeligheid voor het eiwit gluten).
Intoleranties en de recepten
In de recepten zijn ingrediënten waar op moet worden gelet bij een lactose-intolerantie of coeliakie. Door op betreffende ingrediënt te klikken komt u op deze pagina (het kan zijn dat het ingrediënt niet in de lijst voorkomt, maar gelijk is aan een verzamelnaam, bijvoorbeeld pasta, kaas). Dit geldt ook voor ingrediënten waarbij twijfel kan bestaan. In onderstaande tabel staan de onderstreepte ingrediënten op alfabetische volgorde met suggesties voor een vervanging. Niet-gemerkte ingrediënten kunnen bij lactose-intolerantie zonder aanpassing worden gebruikt.
Let op: bij coeliakie is méér nodig dan alleen het vervangen van een ingrediënt. Een strikte hygiëne is nodig om kruisbesmetting te voorkomen. Mensen met coeliakie kunnen namelijk al heel ziek worden van een spoortje gluten, dat via keukengerei in het eten komt. Zie het stukje over coeliakie op de pagina Voeding en de ziekte van Parkinson, en de website van het Voedingscentrum-coeliakievoor meer informatie.
Ingrediëntentabel
Ingrediënt
Toegestaan bij lactose-intolerantie
Toegestaan bij coeliakie
Amandel-vla
Nee, kies een lactosevrij dessert
Ja
Arborio risotto, riso
Ja
Ja
Bechamelsaus
Nee, maak zelf met een lactosevrij recept
Nee, maak zelf met een glutenvrij recept
Beschuit
Ja
Nee, vervang door glutenvrij beschuit
Bier
Ja
Nee, kies voor een glutenvrije variant, bijv. Grisette, Bavaria
Bitto
Ja, harde kazen zijn lactosevrij
Kan gluten bevatten, zie etiket
Bonen (alle soorten)
Ja
Ja
Boter (geen roomboter)
Bevat kleine hoeveelheid lactose, meestal veroorzaakt dit geen klachten
Ja
Bouillon
Ja
Kan gluten bevatten. Maak zelf met GV bouillonblokje of zie etiket. Optie: AH bouillon kip of rund
Kan gluten bevatten. Maak zelf met GV ingrediënten.
Brood
Ja
Nee, vervang door glutenvrij brood. Optie: YAM brood
Casarecce
Ja
Nee, vervang door glutenvrije fusilli
Conchiglie
Ja
Nee, vervang door glutenvrije schelpjes
Crostini
Ja
Nee, vervang door glutenvrij brood
Couscous
Ja
Nee, kies voor glutenvrije couscous (bijv. Free from)
Creme fraîche
Nee, kies een lactosevrije Creme farîche (Bijv. LactoFree van Arla of Haver Fraiche van AH)
Ja
Doruvael
Kan lactose bevatten, vraag de kaasboer of zie etiket
Kan gluten bevatten, vraag de kaasboer of zie etiket
Eieren
Ja
Ja
Fontina
Kan lactose bevatten, zie etiket
Kan gluten bevatten, zie etiket
Fussili, fussilone, fusilatta
Ja
Nee, vervang door glutenvrije fusilli
Grana padano
Ja
Ja
Gehakt
Ja
Kan gluten bevatten. Zie etiket of vraag na bij slager.
Geitenkaas, zachte, harde
Zachte: Nee, bevat lactose Kan: kan lactose bevatten, zie etiket
Kunnen beiden gluten bevatten, zie etiket
Gnocchi
Ja
Ja
Gorgonzola
Bevat een kleine hoeveelheid lactose. Meestal veroorzaakt dit geen klachten. Vervang eventueel door een hardere blauwaderkaas zoals stilton.
Kan gluten bevatten. Zie etiket.
Kastanje meel
Ja
Ja
Kikkererwten
Ja
Ja
Kookroom
Nee, vervang door kookroom op sojabasis of lactosevrije kookroom
Ja
Linguine
Ja
Nee, vervang door glutenvrije linguine/ spaghetti
Mascarpone
Nee, vervang door lactosevrije roomkaas (Oatly, Lactofree van Arla)
Ja
Mayonaise
Ja
Kan gluten bevatten, zie etiket. Optie, kies Zaanse of Remia mayonaise
Meel
Ja
Nee, vervang door glutenvrije meel zoals amandelmeel, rijstmeel, maismeel of glutenvrije meel (bijv. Consenza, Damhert)
Melk
Nee, vervang door lactosevrije melk of plantaardige drank (sojamelk, havermelk, rijstmelk). Kies voor ongezoete varianten in hartige gerechten.
Ja
Mosterd
Ja
Ja, Let op: Mosterdsauzen zijn niet altijd glutenvrij, zie etiket
Mozarella (di buffala)
Alle soorten mozzarella (koe, buffel) bevatten een kleine hoeveelheid lactose. Meestal veroorzaakt dit geen klachten.
Ja
Orechiette
Ja
Nee, vervang door glutenvrije schelpjes
Pancetta
Ja
Ja
Paneermeel
Ja
Nee, vervang door glutenvrij paneermeel (Bijv. Vitabella, Consenza, Damhert; of maak zelf van oud glutenvrij brood)
Paprikasaus
Ja
Kan gluten bevatten. Check ingrediënten van het recept.
Parmezaanse kaas
Ja
Ja
Pasta, pastadeeg
Ja
Nee, vervang door glutenvrije pasta
Pecorino (romano)
Ja
Ja
Penne (rigate), penette
Ja
Nee, vervang door glutenvrije penne
Pipe rigate
Ja
Nee, vervang door glutenvrije pipe rigate /schelpjes
Pizzadeeg
Ja
Nee, vervang door glutenvrije pizzameel, of kant en klare glutenvrije pizzabodem
Polenta
Ja
Ja
Provelone
Ja, kan wel lactose bevatten, zie etiket
Kan gluten bevatten, zie etiket
Provola
Ja, kan wel lactose bevatten, zie etiket
Kan gluten bevatten, zie etiket
Ricotta
Bevat en kleine hoeveelheid lactose, meestal veroorzaakt dit geen klachten.
Ja
Rigatoni
Ja
Nee, vervang door glutenvrije rigatoni
Risotto
Ja
Ja
Room
Nee, vervang door kookroom op sojabasis of lactosevrije kookroom
Ja
Roomboter
Ja
Ja
Rotelle
Ja
Nee, vervang door glutenvrije schelpjes
Slagroom
Nee, kies een lactosevrije slagroom (Bijv. MinusL)
Ja
Spaghetti, spaghettini
Ja
Nee, vervang door glutenvrije spaghetti
Stokbrood
Ja
Nee, vervang door glutenvrij (stok)brood
Tagliatelle
Ja
Nee, vervang door glutenvrije tagliatelle
Talegio
Ja, maar kan wel lactose bevatten, zie etiket
Kan gluten bevatten, zie etiket
Vis
Ja
Kan gluten bevatten, zie etiket of vraag na bij de visboer
Vlees
Ja
Kan gluten bevatten, zie etiket of vraag na bij de slager/poelier
Wit bier
Ja
Nee, kies voor een glutenvrije variant, bijv. Grisette, Bavaria
Worst/worstjes
Ja
Kan gluten bevatten, Zie etiket of vraag na bij slager/poelier
Ingrediëntentabel opgesteld door Monica van de Werd en Lisanne Bos
De informatie in ‘Dieetaanwijzingen’ is met de grootste zorg opgesteld om zo accuraat en up-to-date mogelijk te zijn. Als je denkt dat je een intolerantie hebt, is het verstandig advies te vragen bij je diëtiste. Het is belangrijk om te weten dat voedselallergieën iets anders zijn dan voedselintoleranties en worden veroorzaakt door ingrediënten die hier onbesproken blijven. Bent u als Parkinsonian ook op zoek naar een diëtist, kijk dan eens op ParkinsonNet voor een diëtist bij u in de buurt!
Ook kan je voor directe informatie over producten die er niet tussen staan kijken op Allergie Diëtisten (we zouden het op prijs stellen als je het ook aan ons laat weten zodat we het kunnen aanpassen op de blog, stuur ons een mailtje ilmodoitaliano@gmial.com).
Wij wensen u, mede namens de diëtisten veel succes en hopen dat u toch kan genieten van de heerlijke gerechten van ‘Di Felicita Il Modo Italiano!’
Italië Evenement: Hét Italiaanse zomerfeest!
La festa dell’estate italiana!
Beleef een onvergetelijke dag in Italiaanse sferen wanneer Kasteel de Haar in mei 2025 verandert in een stukje Italië! Van 23 t/m 25 mei vindt dit unieke Italiaanse evenement plaats in het charmante Haarzuilens.
Struin langs sfeervolle marktpleinen, proef authentieke pasta’s, geurige pizza’s en romige gelato en geniet van de zomerse sfeer op de gezellige terrassen. Laat je verrassen door Italiaanse standhouders, livemuziek en artiesten die het dolce vita-gevoel compleet maken.
Ristorante Casa Di Felicita ‘Il Modo Italiano’ Graag nemen wij je mee in onze passie, cucinare ‘Il modo Italiano!’ oftewel vrij vertaald koken ‘Op de Italiaanse manier!’Piazza, plein of marktplaats in een Italiaanse stad of dorp . Piazza’s zijn afgeleid van het Griekse plateia, “brede straat”. Het meest gevierde Italiaanse piazza is dat ontworpen door Gian Lorenzo Bernini voor de Sint-Pietersbasiliek in Rome. In elk dorp of stad, hoe klein ook, neemt de ‘Pizza’ een prominente rol aan. Bewoners komen er samen om te‘socializzare’, te ‘markten’ en ‘Festa‘ te houden.
Gepubliceerd door Parkinson(isme) en Verkeersdeelnemer
PARKINSON(ISME) EN VERKEERSDEELNEMER
Voorwoord
Sinds april 2019 heb ik de diagnose Parkinson en moest mijn werkzaamheden als rijinstructeur, rijangstcoach en handels agent staken. Hierop heb ik besloten om mijn skills in te zetten als vrijwilliger voor de Parkinson Vereniging. Dit met doel om mijn mede Parkinsonians te kunnen ondersteunen met advies in onder andere Parkinson(isme) en Verkeersdeelnemer. Met meer dan 35 jaar ervaring als Rij instructeur, Faalangstdeskundige, Rijangst coach, Verkeersdocent en Inzicht in het karakter van mensen, Menskunde, Psychologie, Savoir-vivre (vermogen om sociaal met anderen om te kunnen gaan en zich maatschappelijk gepast en welgemanierd te gedragen) en Wereldkennis kan ik u ondersteunen.
Door mijn expertise ben ik uitstekend in staat om het beste in mensen naar boven te halen. Heeft u een vraag schroom dan niet om deze via de website of per mail aan mij te stellen.
Deze website is een verlengstuk voor de website van de Parkinson Vereniging.
Als geen ander weet u wat de ziekte Parkinson met u en uw naasten doet. Het kan u op diverse manieren belemmeren om deel te nemen aan het verkeer. Zowel als voetganger (met stok, rollator), fietser (twee of driewielig), scootmobiel, invalide voertuig en automobilist kan het zeer complex worden als er op enige wijze angsten bij gaan ontstaan.
De opzet van deze website is zo dat ik u van alle soorten angsten bij het autorijden iets mee wil geven. Maar dit is uiteraard ook toepasbaar op andere weggebruikers zoals voetganger (freezen) en fietser (balans) in de breedste zin van het woord.
Dit is niet alleen voor u van toepassing, maar ook voor diegene die met u mee is.
Ik wens u nog veel veilige kilometers toe en hoop dat u iets aan mijn adviezen heeft.
Vriendelijke groet,
Hans van Geluk
Parkinson(isme) en Verkeersdeelnemer
Bekijk meer berichten
'A fight we might be able to win, if we just want to' 