Wat gebruiken we zoal!

Standaard in de keuken

Een dunschiller en enkele scherpe messen om vlees, vis en groenten te snijden
Een garde, of beter nog, een elektrische klopper (mixer)
Een staafmixer
Een keukenweegschaal die tot op de gram nauwkeurig meet
Pepermolen
Zoutmolen

Note: Alle recepten/producten zijn voorzien van adviezen over intoleranties door de diëtisten Monica van de Werd en Lisanne Bos, beide werkzaam bij ParkinsonNet (Under Construction).

Kruiden/Specerijen

Je kunt in de keuken verse of gedroogde kruiden of specerijen gebruiken. Kruiden en specerijen geven gerechten meer smaak. Ze zijn geschikt om zout mee te vervangen. Het is namelijk niet goed om te veel zout binnen te krijgen.
In sommige kruiden en specerijen kunnen aromastoffen zitten die in grote hoeveelheden mogelijk schadelijk zijn voor de gezondheid. Normaal gebruik van kruiden en specerijen kan geen kwaad.

Pinda’s, kruiden en specerijen zorgen voor talloze wemelende darmbacteriën.

En hoe meer darmbewoners we hebben, hoe beter
Al een tijdje weten onderzoekers dat de darmen heel bepalend zijn voor de algehele gezondheid. Enerzijds zijn de darmen natuurlijk essentieel voor de spijsvertering. Maar wat veel mensen vergeten, is dat onze darmen nog veel meer doen dan dat. Darmbacteriën spelen bijvoorbeeld ook een hele belangrijke rol in ons immuunsysteem, bieden bescherming tegen andere bacteriën die ziektes veroorzaken en produceren vitaminen. Kortom, wat je wilt, is een krioelend en ijverig darmvolkje. En pinda’s, kruiden en specerijen zouden daar zomaar eens bij kunnen helpen.

De darmflora
In en op ons lichaam bevinden zich veel micro-organismen zoals bacteriën, virussen en gisten. De meeste van deze micro-organismen houden zich op in onze darmen. De darmflora omvat het geheel van micro-organismen dat zich in het maag-darmstelsel bevindt. En vergis je niet, het gaat om een verzameling van werkelijk biljoenen micro-organismen. En die hebben allemaal een belangrijke taak. “Veel van de bacteriën die in de darmflora huizen, zijn essentieel voor metabolische functies,” vertelt onderzoeker Penny Kris-Etherton aan Scientias.nl.
“Onderzoek heeft bovendien aangetoond dat mensen die over veel verschillende microben beschikken, een betere gezondheid en een beter dieet hebben dan mensen die niet veel bacteriële diversiteit hebben. Voeding, omgeving en medicijnen (met name antibiotica) kunnen van invloed zijn op de darmsamenstelling.”

Status
Het betekent dat niet iedereen over een gezond darmvolkje beschikt. En dat kan meer kwaad dan je misschien denkt. “Om de ‘status’ van de darmflora te bepalen, kijken we vaak naar de verhouding tussen Firmicutes-bacteriën en Bacteroidetes-bacteriën,” vertelt Kris-Etherton. “Dit zijn beide belangrijke bacteriestammen die meer dan 90 procent van de bacteriën in de darm vertegenwoordigen. Wanneer de verhouding tussen de bacteriestammen verandert, spreken we ook wel over dysbiose, waarbij de balans tussen goede, neutrale en slechte bacteriën is verstoord. Dit wordt ook wel in verband gebracht met verschillende aandoeningen, waaronder ontstekingen, kanker en stofwisselingsstoornissen.”

Pinda’s, kruiden en specerijen
In twee parallelle studies hebben onderzoekers bestudeerd wat precies het effect is van het nuttigen van bepaalde voedingsmiddelen op de samenstelling van de menselijke darm. In de pinda-studie moesten deelnemers met een gemiddeld Amerikaans dieet elke dag een handje pinda’s (28 gram) eten. En in het kruiden-en-specerijen-onderzoek analyseerde het team het effect van de toevoeging van kruiden en specerijen (denk aan kaneel, gember, komijn, kurkuma, rozemarijn, oregano, basilicum en tijm) aan het gemiddelde Amerikaanse dieet. Het team onderzocht drie verschillende dosissen, namelijk 1/8 theelepel per dag, iets meer dan 3/4 theelepel per dag en ongeveer 1 1/2 theelepel per dag.

Ruminococcaceae-bacteriën
De onderzoekers komen tot de ontdekking dat pinda’s, kruiden en specerijen een opmerkelijke positieve invloed hebben op onze darmflora. Zo blijkt dat de deelnemers die zes weken lang elke dag pinda’s hadden gegeten, meer Ruminococcaceae-bacteriën herbergen. Dit is de overkoepelende naam voor een familie bacteriën, waar in totaal tientallen verschillende microben onder geschaard kunnen worden die allemaal een eigen functie bekleden. In zijn algemeenheid houdt deze groep bacteriën verband met een gezonde levermetabolisme en immuunfunctie.
“Ruminococcaceae is bovendien één van de belangrijkste producenten van vetzuren met een korte keten,” legt Kris-Etherton uit.
“Dergelijke vetzuren zijn belangrijk voor de darmfunctie.”

Ook de deelnemers die dagelijks kruiden en specerijen aan hun maaltijden hadden toegevoegd, plukten daar al na vier weken de vruchten van. Niet alleen beschikten ze over een veel diverser darmvolkje, ook bij hen krioelden er meer Ruminococcaceae-bacteriën rond – met name bij de deelnemers die dagelijks de gemiddelde en hoge dosis kruiden en specerijen hadden genuttigd.

Verbeteringen
Kortom, de onderzoekers vonden duidelijke verbeteringen van de darmflora. Dankzij kleine aanpassingen in het dieet, nam de overvloed aan darmbacteriën significant toe, wat in verband kan worden gebracht met een betere gezondheid. Het betekent dat het dagelijks nuttigen van een handje pinda’s en een paar snufjes kruiden en specerijen bijzonder goed voor je is. Dit heeft ermee te maken dat pinda’s vezels en fenolen bevatten die beide de darmflora kunnen moduleren. “Het is zoiets eenvoudigs dat mensen kunnen doen,” zegt Kris-Etherton. “Het westerse dieet is verre van ideaal. Daarom denk ik dat iedereen er baat bij zou kunnen hebben.”

Wist je dat…
…een vermindering van het aantal Ruminococcaceae-bacteriën in verband kan worden gebracht met stress en depressie? In meerdere onderzoeken is naar voren gekomen dat als je aan stressvolle omstandigheden wordt blootgesteld, de hoeveelheid van deze bacterie afneemt. De gedachte hierachter is dat stress een verandering in de hormoonhuishouding en zenuwgeleiding teweegbrengt en daarmee de samenstelling van de darmflora direct of indirect beïnvloedt. Dit toont aan dat er dus ook een verband bestaat tussen darmbacteriën en onze geestelijke gezondheid. Sommige wetenschappers vermoeden zelfs dat er een duidelijke connectie is tussen onze darmflora en het brein (de zogenaamde ‘gut-brain-axis’). Deze twee zouden eigenlijk non-stop met elkaar communiceren.
(Bron: Scientias.nl)

Kruidenpreparaten kunnen leiden tot een nadelig gezondheidseffect bij gelijktijdige inname met medicijnen. Algemeen advies voor consumenten: overleg voor inname met uw arts of apotheker en lees het etiket en de bijsluiter.

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit heeft een top 10 samengesteld van kruidenpreparaten die mogelijk gezondheidsrisico’s kunnen veroorzaken als ze tegelijk met bepaalde medicijnen worden gebruikt. Als je op het linkje klikt, kom je op een pagina waar de effecten per kruidenpreparaat uitgelegd worden. De kruidenpreparaten staan op alfabetische volgorde.

Lees verder op De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit

Zeg dag tegen zout,

dag_tegen_zout_kruidenmagazine Download

Geurig ruikende aromatische kruiden en specerijen zijn heerlijk voor in diverse gerechten, ze geven je gerecht de ‘Tocco Finale!
Een streling voor je neus, smaakpapillen, maar ook omdat ze vitaminen en minerale zouten bevatten die nuttig zijn voor de vertering en stofwisseling in de cellen. Dat ze zo sterk ruiken, danken ze aan de etherische oliën die in de planten zitten. Experimenteer maar raak en maak van elk gerecht je eigen gerecht. Raffinato!

Verschil tussen kruiden en specerijen

Kruiden komen vooral van kruidachtige planten (een botanische indeling) en groeien in een gematigd klimaat. Meestal worden de verse bladeren gebruikt. Voorbeelden van kruiden zijn peterselie, selderij, lavas en basilicum. Ook worden vruchten en zaden gebruikt, denk aan karwijzaad, mosterdzaad en jeneverbes. Kruiden zijn soms vers te koop als plant en zelf te kweken. Specerijen zijn aromatische of scherp smakende gedroogde delen van planten.
Specerijen zijn afkomstig uit landen met een tropisch klimaat. Specerijen van wortel zijn onder andere gember en geelwortel. Specerijen van vruchten en bloemen onder andere kruidnagel, nootmuskaat, peper, paprika en vanille. Van schors wordt kaneel gemaakt.

Bewaren
De volgende adviezen gelden voor het bewaren van kruiden en specerijen:
Gedroogde kruiden en specerijen bewaar je op een koele, droge en donkere plek. Zo blijft de smaak het langste goed.
Verse kruiden bewaar je in de koelkast, daar zijn ze nog een paar dagen houdbaar. Wikkel ze in een vochtig keukenpapiertje of in een vochtige theedoek.
Verse kruiden: in de vriezer; Peterselie, munt en bieslook kun je invriezen. De kruiden zijn ongeveer 12 maanden houdbaar in de vriezer. Daarna verliezen ze een groot deel van hun smaak en geur.
Zo vries je de kruiden in:
1. Was de kruiden.
2. Dep ze droog met keukenpapier of een schone theedoek.
3. Snijd de kruiden fijn of grof.
4. Verpak ze in kleine porties in boterhamzakjes of doe de kruiden met wat water in een ijsblokjeshouder.
5. Vries ze zo snel mogelijk in.
Verse kruiden: drogen
Kruiden met stevige blaadjes, zoals oregano, rozemarijn, munt, salie en tijm zijn geschikt om te drogen. Gedroogde kruiden behouden meer van hun smaak dan ingevroren kruiden. Zelf gedroogde kruiden zijn ongeveer negen tot 12 maanden houdbaar. Daarna verliezen de kruiden een groot deel van hun smaak en geur.
Zo droog je kruiden in ongeveer 2 weken:
1. Leg de blaadjes op een schone en droge theedoek.
2. Keer ze regelmatig om.
3. Als je ze kunt verkruimelen, zijn ze droog genoeg.
4. Doe de kruiden in goed afsluitbare potjes en bewaar ze op een droge en donkere plek.
Drogen kan ook op een stuk keukenpapier in de magnetron. Een gemiddelde tijd is 4 minuten op 650 Watt.

Kijk voor meer informatie op Voedingscentrum

Wil je goedkoop boodschappen doen, kijk hier dan voor tips op het Voedingscentrum.

Wil je geld besparen op eten, kijk dan hier voor tips op het Voedingscentrum.

Groenten en fruit seizoensgebonden kopen?
Kijk op Seizoenskalender van Waschbär Eco-shop Magazine.
Aardbeien en tomaten in de winter? Dankzij de wereldwijde toeleveringsketens zijn we eraan gewend dat we het hele jaar door bijna alle levensmiddelen in de supermarkt kunnen kopen. Wat voor onze grootouders vanzelfsprekend was – namelijk lokale groenten en fruit kopen en het menu aan het seizoen aanpassen – is tegenwoordig voor velen onvoorstelbaar. Maar als je kijkt naar waar de groente of het fruit vandaan komt, bijvoorbeeld druiven uit Indië, kun je jezelf afvragen of dit echt nodig is? Met een seizoenskalender zie je in één oogopslag wanneer welke groenten en fruit geoogst worden.

LEVEN ZONDER GIF

PAN-Nederland heeft als doel het gebruik van schadelijke bestrijdingsmiddelen uit te bannen. Onze visie is een wereld waarin mens en natuur niet aan schadelijke chemicaliën wordt blootgesteld, een samenleving met een intacte biodiversiteit en gezond leefmilieu voor iedereen waarbij het voorzorgsprincipe wordt gehanteerd.
Pesticide Action Network Netherlands

Vers of in glazen pot

De groene kruiden kan je zowel vers als uit pot gebruiken. De verse hebben uiteraard iets meer smaak en dit ziet er in het gerecht ook mooier uit, maar is niet altijd nodig. Onderstaande hebben we in ieder geval gedroogd op voorraad in de keuken,

Een aantal zijn zelfs heel goed voor gezonde hersenen,

Kurkuma; in India komt dementie veel minder voor; en precies dáár eten ze veel curry’s die grotendeels gebaseerd zijn op kurkuma.

Salie; Salie wordt in sommige landen al eeuwenlang gebruikt om je hersenen een boost te geven. Zo zou het leren makkelijker maken voor iedereen, en ook het geheugen van mensen met een milde vorm van Alzheimer verbeteren.

Gember; Gember is ook heel goed voor je hersenen. Volgens studies kan gember ook helpen bij de behandeling van dementie en Alzheimer.

Kaneel; Gek op kaneel? Dan komt dat goed uit, want het is namelijk hartstikke goed voor je hersenen. Hoewel het nog niet zeker is, zou kaneel ook bij de ziekte van Parkinson nuttig kunnen zijn om hersencellen te beschermen.

Nootmuskaat; weet je dat Nootmuskaat ook gezond is? Het zou volgens onderzoek helpen om je geheugen én cognitieve vaardigheden te verbeteren. Pas met nootmuskaat wel op: een overdosis kan namelijk vervelende gevolgen hebben.

Rozemarijn; Rozemarijn: heerlijk in veel Italiaanse gerechten waar Salsa en/of Carne gebruikt wordt en ook nog eens super gezond voor je hersenen. Zo zou dit kruid voorkomen dat bepaalde hersencellen afsterven én ons beschermen tegen neurologische aandoeningen.

Groene Kruiden

– Basilicum (liefste vers, gedroogd kan ook)
– Salie (verse of gedroogd in pot, heerlijk voor over de
gnocchi)*
– Bladpeterselie, platte of gladde peterselie (vers)
– Peterselie (droog in pot)
– Laurierblad (voor in de Brodo, Salsa, Zuppa)
– Rozemarijn(heerlijk voor in Salsa, op vlees)*
– Oregano (heerlijk door Salsa, salades, Zuppa); is een aromatisch, typisch mediterraan keukenkruid dat vooral in het zuiden van Italië veel wordt gebruikt. Het heeft een zeer doordringende geur die, in tegenstelling tot andere kruiden (zoals basilicum, peterselie en tijm), sterker wordt als het kruid wordt gedroogd.
– Tijm (heerlijk voor in Salsa, op vlees)
– Dille (heerlijk over diverse vis, garnalen, inktvis, octopus)
– Munt (liefste verse voor in salades)
– Marjolein, marjoraan
– Bieslook
– Moederkruid
– Bonenkruid
– Kervel

Specerijen

– Anijs De anijsplant is een lid van de schermbloemfamilie. De witte bloemetjes leveren ovale zaden op met een opdringende geur die lijkt op die van venkelzaad. Er bestaan verschillende planten die hetzelfde aroma als dat van de anijsplant hebben. Zo is er steranijs (LLlicum verum), dat zijn naam dankt aan de stervorm van de kleine vruchten. In het Verre Oosten wordt ook veel szechuan- of anijspeper gebruikt. Anijszaad kun je fijngehakt of heel gebruiken om nagerechten en gedroogde vijgen op smaak te brengen. In hartige gerechten kan anijs bijvoorbeeld de smaak van soepen versterken, vooral soepen op basis van melk, of groente- en kaasgerechten meer smaak geven.
– Kruidnagel (voor in vleessauzen) Kruidnagel is heerlijk voor in de glühwein of stoofpot, maar wist je dat het ook veel gezondheidseffecten heeft? Kruidnagel heeft zogenoemde antimicrobiële eigenschappen, wat inhoudt dat ze de groei van micro-organismen zoals bacteriën kunnen stoppen. Uit onderzoek is gebleken dat kruidnagelolie zeer effectief is bij het doden van drie veelvoorkomende bacteriesoorten, waaronder de E. coli. Dit is een bacterie die diarree, krampen en vermoeidheid kan veroorzaken. Daarnaast toonde een andere studie aan dat extracten van kruidnagel kunnen helpen om de groei af te remmen van twee bacteriën die zijn verbonden aan tandvleesaandoeningen. Daarnaast hebben wetenschappers ontdekt dat het kruid erg rijk is aan manganese. Dit is een mineraal dat is betrokken bij de formatie van botten en cruciaal is voor de algehele botgezondheid. Ook zou kruidnagel goed zijn tegen een maagzweer. Maagzweer kenmerkt zich onder andere door buikpijn, misselijkheid en brandend maagzuur. Andere studies hebben ook aangetoond dat kruidnagel goed is voor de gezondheid van de lever. Met name het component eugenol zou voordelig werken. In 2012 deden wetenschappers onderzoek naar het verband tussen kruidnagelextracten en het bloedsuikerniveau bij diabetische muizen. Wat bleek? Het kruid leidde tot een significant lagere bloedsuikerspiegel.
– Kaneelstokjes (heerlijk voor in sommige vleessaus)*
– Kaneelpoeder* Kaneel is een van de oudste specerijen en werd in de Bijbel en Egyptische papyrussen vermeld. De kaneel die in Europa wordt gebruikt komt van de bast van de kaneelboom die wordt geteeld op Sri Lanka. Deze milde aromatische specerij wordt als stokje of poeder vooral gebruikt in warme darnkjes en nagerechten. Maar ook in recepten met vlees.
– Karwijzaad (Carum carvi, ook wel: kummel) is een tweejarige plant die behoort tot de schermbloemenfamilie (Apiaceae of Umbelliferae). De soort komt in het wild voor in West-Azië, Noord-Afrika en Europa waar hij in weilanden, bermen en op dijken groeit. De plant wordt ook wel echte-, of wilde karwij genoemd. Hij wordt ook veel geteeld om het zaad.
– Venkelzaad
– Komijnzaad Deze plant komt vooral voor aan de kust van het Middellandse zeegebied. De zaden worden in de Indiase, Mexicaanse en Noord-Afrikaanse keuken gebruikt. Komijn heeft een doordringende smaak en wordt vooral in brood en focaccia gebruikt. Niet te verwarren met karwijzaad, dat veel zachter smaakt en naar venkelzaad ruikt. In India wordt komijnzaad in verschillende specerijmengsels gebruikt, zoals garam masala en tandoori masala.
– Franse Dragon
– Selderij
– Korianderzaad De zaden daarentegen ruiken vaag naar sinaasappels.
– Korianderpoeder De blaadjes van dit keukenkruid uit de schermbloemenfamilie hebben een nogal uitgesproken geur. De gemalen zaden zijn een ingrediënt van kerriepoeder en garam masala.
– Kardemom
– Kurkuma*
– Nootmuskaat*
– Kerrie
– Paprika
– Sesamzaad
– Gember*
– Peper*de laatste is een klassieker die iedereen wel in de keuken heeft staan: peper. Zélfs doodnormale peper die je waarschijnlijk dagelijks gebruikt bij het koken, is goed voor je brein. Peper is een van de bekendste specerijen in de Europese keuken. Peper wordt verkregen door de bessen van Piper nigrum, een lid van de familie Piperaceae, te drogen en op verschillende manieren te bewerken, met als resultaat zwarte, witte en groene peper. Voor zwarte peper droogt men de volledige bessen, met het vruchtvlees. Voor witte peper gebruikt men alleen de zaden van de bes, terwijl het vruchtvlees wordt geweekt in water om de zaden los te maken. Groene peper wordt op dezelfde manier geproduceerd als de zwarte peper, maar men behandelt de bessen met zwaveldioxide of bewaart ze in pekel om de oorspronkelijke groene kleur te bewaren. Zwarte peper is het scherpst en wordt het meest gebruikt.

– Pijnboompitten (laat ze even met hun voetjes in de hete pan bruin
worden. Vinden ze lekker en wij ook) zijn het zaad van een den. Er zijn ongeveer twintig dennensoorten waarvan de zaden groot genoeg zijn om geoogst te worden voor de verkoop. De pitten die in de handel zijn komen van vier verschillende dennensoorten.
– Amandelen: de amandel is een steenvrucht is aangezien het de pit van de vrucht is. Amandelen zijn oorspronkelijk afkomstig uit Azië. Tegenwoordig komt bijna 80% van de amandelen uit de VS met name uit Californië. Ook Spanje en Italië (de amandelen van Sicilië zijn heel bekend en vooral de provincies Ragusa en Siracusa blijken de ideale habitat voor de amandel. Ze leveren enkele van de beste soorten) hebben een grote productie van amandelen (deze worden meer en meer door Europese landen ingekocht vanwege de bestrijdingsmiddelen die in de VS nog steeds worden gebruikt). Amandelen staan bekend om de grote hoeveelheid antioxidanten die ze bevatten. De amandel is rijk aan de antioxidant vitamine E. Antioxidanten kunnen een rol spelen bij het voorkomen van hart- en vaatziekten en kanker, en bij het vertragen van het verouderingsproces. Het magnesium in amandelen is goed voor sterkere botten en speelt een rol in verschillende enzymprocessen in het lichaam. Amandelen bevatten ongeveer 90% onverzadigd vet. Én de amandel bevat zeer veel eiwit.

Naast Amandelen zijn de volgende noten ook erg gezond:
Walnoten zijn namelijk enorm gezond. Ze zien er niet alleen uit als hersenen, ze kunnen ook nog eens helpen met het beschermen van die grijze massa van jou. Uit een onderzoek uit 2019 in het tijdschrift Nutrients bleek dat depressiescores bij mensen die regelmatig walnoten eten 26 procent lager zijn dan bij mensen die een notenvrij dieet volgen. Het eten van andere soorten noten werd in verband gebracht met slechts 8 procent lager risico op depressie. Daarnaast zitten walnoten vol met zink, een stofje dat helpt tegen haaruitval. Walnoten smaken heerlijk geroerd in Griekse yoghurt of kwark met verse fruit.
Pistachenoten deze groene machines kunnen je ook eten als gezonde snack wanneer je probeert slank te blijven. Dat komt doordat pistachenoten bij de noten met het laagste aantal calorieën per 100 gram horen. Daarnaast zitten ze vol met antioxidanten zoals luteïne en ze-axanthine, die verantwoordelijk zijn voor de kleur van de noot en die mogelijk bescherming bieden voor je ogen, huid en hart.
Macadamia noten bevatten veel onverzadigde vetzuren. Die zijn dan juist weer ontzettend goed voor je. Helpen bijvoorbeeld bij het verlagen van het cholesterolgehalte in je bloed, wat dan weer de kans op hart- en vaatziektes verkleint. Daarnaast zitten macadamia noten vol met antioxidanten, omega 7 vetzuren, vitamines en mineralen.
Pinda’s Voor de kritische lezers: ja, technisch gezien zijn pinda’s peulvruchten en geen noten, maar qua voedingswaarde horen ze gewoon op deze lijst thuis. De vezel-vet-eiwitcombinatie in pinda’s helpt bij het beheersen van de bloedsuikerspiegel bij diabetici en bevatten veel plantensterolen. Dat zijn verbindingen die cholesterolverlagend werken doordat ze de opname van cholesterol in het bloed stimuleren. Bovendien zijn pinda’s top in hun eiwitgehalte met 25 gram eiwit per 100 gram. Vandaar dat veel sporters pindakaas als godsgeschenk zien.

Peulvruchten verlagen je LDL-cholesterol, wat helpt om je bloedvaten gezond te houden. Verder bevatten ze eiwit, veel vezels, ijzer en andere nuttige voedingsstoffen. Daarom geldt het advies om elke week peulvruchten te eten. Door hun samenstelling zijn ze goed te gebruiken als vervanger van vlees bij de warme maaltijd. Ook worden ze in plaats van aardappelen en graanproducten gebruikt.

Wat zijn peulvruchten?
Voorbeelden van peulvruchten zijn: bruine, witte en zwarte bonen, kapucijners, kievitsbonen (borlotti), limabonen, linzen, kikkererwten, spliterwten, kidneybonen en sojabonen. Ook pinda’s behoren tot de peulvruchten.

– Kikkererwten: De kikkererwt, keker, kekererwt of garbanzo, is een eenjarige plant en waarvan de eetbare peulvrucht, uit de vlinderbloemenfamilie en de onderfamilie Papilionoideae of Faboideae. In Anatolië wordt de kikkererwt al meer dan 8000 jaar geteeld. Kikkererwten bevatten veel gezonde voedingsstoffen. De peulvruchten leveren onder andere belangrijke mineralen, zoals calcium en magnesium. Door de grote hoeveelheid vezels zorgen kikkererwten voor een verzadigd gevoel en bevorderen ze je spijsvertering. De peulvruchten zijn caloriearm.
– Linzen als vervanger voor vlees: het gehalte vezels wat in linzen zit is ongekend hoog, zelfs vier keer zo hoog als in zilvervliesrijst. En die vezels zorgen voor een goede spijsvertering en darmwerking. Verder is het een perfecte bron van eiwitten en ijzer. Daarnaast bevatten ze nog fosfor, magnesium, foliumzuur en verschillende B-vitamines.

Linzen behoren tot de peulvruchtenfamilie. Ze komen oorspronkelijk uit Azië, maar werden door handelsreizigers verspreid over het Middellandse Zeegebied en vormden vroeger als basisvoedsel voor de Romeinen en Grieken.
Linzen worden droog of in blik verkocht. Ze drogen aan de boom voordat ze geoogst worden. Belangrijk is dat je de Linzen voordat je ze kookt eerst goed weekt. Er komt dan een bepaalde kleur vanaf wat je weggooit. Na het weken goed wassen en daarna kan je ze koken net als erwten en tuinbonen. Linzen kunnen verschillende afmetingen en kleuren hebben.

Groen of bruine werken het best. Rode linzen hebben kortere kooktijd nodig dan de andere gekleurde linzen. Contoleer altijd de bereidingswijze op de verpakking of vraag bij verse aan de kruidenier.

Groene linzen zijn er in meerdere maten en soorten. Maar deze Puy-variant is klein van formaat. Ze heten zo omdat ze in de omgeving van Le Puy in de Franse Auvergne worden verbouwd. Het zijn dé linzen onder de linzen!
Je komt ze overigens tegen als Puy, Le Puy, Du Puy…
Bruine en gele linzen. Meestal zijn deze linzen vooraf gesplitst en ontdaan van hun velletje voordat ze gedroogd zijn. Dit is bij de groene linzen niet zo.
De oranje/rode linzen kennen we voornamelijk uit de Midden-Oosterse keuken. De kooktijd van deze linze is een stuk korter dan van anderen. Deze linze wordt vooral gebruikt in soepen en in stoofschotels.
Zwarte Beluga linzen zijn de allerkleinste onder de linzen. Ze zijn heel makkelijk te bereiden en hebben een korte kooktijd. Omdat ze zo klein en zwart zijn lijken ze een beetje op kaviaar en zijn daarom erg mooi als garnering.
De smaken van verschillende linzen liggen niet heel ver uit elkaar. Misschien dat de groene varianten wat minder melig zijn dan de anderen, die het dus beter doen in bijvoorbeeld soepen of stoofschotels. Verse linzen bestaan ook, maar zijn niet eetbaar omdat ze een giftig stofje bevatten. Vandaar dat ze enkel gedroogd of bereid in blik verkocht worden. Ook leuk verschillende in één zak.

Hoelang kun je linzen, gedroogd bewaren? Kijk voor het antwoord hier op het voedingscentrum.

***Kastanjes worden bewaard op een zolder genaamd ‘Metato’***

Kastanjemeel: De tamme kastanje is zeer rijk aan vezels en aan onverzadigde vetten die een positief effect hebben op een hoog cholesterolgehalte. Het is rijk aan vitamine B, ijzer, kalium en magnesium. Kastanjemeel is geschikt voor patisserie en voor het maken van pasta maar het kan ook gemengd worden met andere meelsoorten. De smaak is nootachtig maar ook zoet. Heel lekker voor een ontbijt, lunch of een keertje ’s avonds!
Kastanjemeel is glutenvrij, waar ik zelf veel baat bij heb. Van tarwe krijg ik o.a. last van maagzuur wat omhoog komt en ontstekingen, zoals een blaasontsteking.
Kastanjemeel is rijk aan eiwitten en gezonde koolhydraten. Het geeft een lang verzadigd gevoel en zorgt ervoor dat je niet snel naar iets anders te eten grijpt, zoals je met brood vaak wel hebt.
KASTANJEMEEL AMBACHTELIJK GEWONNEN IN ITALIË, gemaakt van gedroogde, gemalen kastanjes, vormde dit meel een zeer belangrijke voedingsbron voor de boerengemeenschappen in Frankrijk en Italië. In Italië wordt het verkocht onder de naam ‘farina dolce’.

Gezonde spijsvertering,

mlds_minigids_gezondespijsvertering Download

WIJNEN / GEDISTILLEERD voor in gerechten en de koks (verplicht)

Rode wijn, fles en/of doos, in vleessauzen, Zuppa en de keel
Witte wijn, doos in koelkast in riso, vissauzen, Zuppa en de keel
Rosé wijn, doos in koelkast en de keel
Brandy of Cognac, over vlees, kip, zalm, garnalen om te blussen of flamberen (kijk uit voor steekvlam) maar ook in de keel als je wilt
Kranebed (alleen in Italië te koop, helaas) voor over vlees en alle andere vis, ook in de keel
Grappa (ook lekker)
Sambuca (kan ook in het eten, maar lekkerder na het eten)
Limoncello (heerlijk na het eten in de zomer) Zelf maken? Zie recept

Neem je een kranebed, grappa of sambuca (vallen onder de kruidenbitters) na zwaar tafelen, maar voor het eten is ook goed, dan verteert je eten beter en is je volle gevoel minder. Slaap je ook gelijk beter.

Kranebet is een jeneverbessendistillaat geproduceerd door Rossi d’Asiago.

De likeur is kristalhelder, droog van smaak en wordt verkregen door destillatie van jeneverbessen, gentiaan en andere alpenkruiden. Het alcoholgehalte is 40% vol.
De naam Kranebet is afgeleid van de Cimbro “Kraneweta”, letterlijk “bittere granen”, een oude Duitse naam voor jeneverbes.
De jeneverbessen hebben twee jaar nodig om te rijpen, hebben een vlezige consistentie, zijn groenachtig, net onder een erwt groot en worden donkerblauw in de late herfst: op dit moment worden ze geoogst en gedroogd in de zon. Ze hebben een goede harsachtige geur en bevatten verschillende essentiële oliën, met name pineen en ternipole, suiker, vitamine C en gallotanninen.

Er zijn veel fysiotherapeutische recepten die jeneverbessen gebruiken vanwege hun eigenschappen: versterkend , samentrekkend (verteringsproblemen), zweetdrijvend (het transpireren bevorderend), antiseptisch (ontsmetten van het lichaam) en vooral diuretisch (vochtafdrijvend) In 1960 verdween jeneverbes uit de farmacopee omdat er inmiddels schadelijke effecten op de nieren bekend waren geworden. Dus gebruik het met mate, net zoals alle andere alcoholische dranken!
Het specifieke aroma van de jeneverbes is ook ideaal gebleken bij de bereiding van alcoholische dranken, daarom is het de grondstof van waaruit we het specifieke distillaat verkrijgen dat sinds 1929 het historische embleem is van Rossi D’Asiago-likeuren , de “hoogste distilleerderij van Europa”.
Volledig natuurlijk, vrij van kleur- en smaakstoffen, wordt het geconsumeerd als digestief en kan glad gedronken worden, met ijs of als basis voor cocktails en longdrinks. Kranebet wordt ook gebruikt bij het koken om stoofschotels en gebraden wild op smaak te brengen.

Grappa is een Italiaanse gedistilleerde alcoholische drank, die oorspronkelijk vervaardigd werd uit distillatie van de restanten van de druiven na de wijnbereiding, dat wil zeggen de schillen en de zaden. Oorspronkelijk was het een manier om de overtollige trosdruiven niet te hoeven weggooien aan het einde van het seizoen. Tegenwoordig zijn er echter veel stokerijen die alleen grappa maken en waarbij de kwaliteit van grappa voorop staat. Daarom zijn er vele soorten Grappa.

De smaak van een grappa, net zoals bij wijn, hangt af van het type druif en de kwaliteit ervan. Ook het productieproces (continu of discontinu) het soort vat waarin de grappa rijpt en de duurtijd van de rijping spelen een belangrijke rol. Grappa heeft een alcoholpercentage van minimaal 37,5%. De wet geeft enkel een vast minimumgehalte alcohol op, geen maximum. In de praktijk is het percentage tussen de 40% en 60%.

Grappa is een beschermde productnaam in de Europese Unie. Om de naam grappa te mogen gebruiken moet er voldaan zijn aan de volgende voorwaarden:

*Eerste voorwaarden zijn:
Geproduceerd in Italië of het Italiaanstalige deel van Zwitserland.
Gemaakt van druivenpulp.
De fermentatie en de distillatie moet gebeuren op de pulp.

*Tweede voorwaarde laat niet toe om het sap van de druiven te gebruiken voor de fermentatie (dat is immers een andere methode, namelijk degene die gebruikt wordt om cognac te maken).

*Derde voorwaarde heeft enkele belangrijke consequenties. Omdat de distillatie moet gebeuren op een relatief “droge” stof, de pulp, wordt die gewoonlijk uitgevoerd in een bain-marie of met stoom om te vermijden dat de pulp verbrandt. Daarbij is het nodig zeer omzichtig met het distillatieproces om te gaan.

De houtachtige delen van de pulp (de steeltjes en de druivenpitten) fermenteren immers samen met het suikerrijke vocht dat nog in de schillen zit en daarbij wordt een kleine hoeveelheid methanol geproduceerd. Methanol is giftig en moet uiteraard uit het distillaat verwijderd worden. Om het gevaar voor de volksgezondheid dat daaraan verbonden was onder controle te houden en het zwart stoken van grappa aan banden te leggen, vaardigde de Italiaanse overheid indertijd een wet uit die de wijnboeren verplichtte hun druivenpulp alleen nog te verkopen aan bekende grappa stokers.

Sambuca is een Italiaanse anijslikeur, met een alcoholpercentage van 40%.

De meeste sambuca soorten zijn volledig helder, maar worden troebel bij het mengen met water. Hoewel de naam anders zou kunnen doen vermoeden, bevat sambuca geen vlierbessen (Sambucus). Traditioneel wordt een sambuca geserveerd met drie koffiebonen in het glas. Deze koffiebonen staan voor gezondheid, rijkdom en geluk. Een sambuca kan even aangestoken worden om een mooie ronde, dikke smaak te krijgen en om warm en koud tegelijk in de mond te krijgen. Soms worden er andere aroma’s aan toegevoegd, zoals mandarijn.

**Aangestoken sambuca met drie koffiebonen**

Wijn- en spijsregels

Bij gerechten met veel zuur, bijvoorbeeld met tomaat, geitenkaas of een dressing met citroen, kies je het liefste voor een frisse wijn met een hoge zuurgraad. Bijvoorbeeld een wijn gemaakt van sauvignon blanc, chenin blanc of pinot noir.
Verder geldt dat de saus of het garnituur smaakbepalend is. Een volle romige saus vraagt om een volle wijn, zoals een hout gelagerde chardonnay of chianti. Denk bij het verschil tussen licht en vol aan het mondgevoel van magere en volle melk.

Met deze wijnen zit je bijna altijd goed:

De supermarkt wijn: het zal niet altijd de allerbeste keuze zijn, maar zeker niet te zuur of te zoet voor wat je erbij wil eten.
Een Rueda van de verdejodruif: past bij verschillende gerechten, vindt bijna iedereen lekker en doet het bovendien goed als aperitief.
Een pinot blanc: voegt zich goed naar het eten, je kunt er het hele etentje mee doen.
Een pinot noir: past bij veel verschillende gerechten, zelfs bij wit vlees en vis.

Op het etiket is echter niet te zien hoe een wijn smaakt. Een beetje kennis over druiven en type wijn is daarom wel handig. Bij de goede supermarkt staan vaak beschrijvingen over de wijn, maar beter is om advies aan de slijter of nog beter de wijnhandel te vragen alvorens je wijn gaat kopen. Zeker bij een wijnhandel krijg je altijd goed advies. En heb je een bepaald budget in je hoofd, wijs dan een fles in die prijsklasse aan en vraag dan pas om advies. Een goede slijter of wijnhandel zal je zeggen welke wijn het beste past, in dezelfde prijsklasse.
Wat je ook kan doen is om te vragen of je een slokje mag proeven. Vaak kan dit bij de goede wijnhandel altijd wel.

NOTE: Glaasje wijn of bier gezond, of kun je drank maar beter laten staan?

Wijn bij de kerstdis. Champagne tijdens oud en nieuw. Menigeen laat de drank rijkelijk vloeien tijdens de feestdagen. Wat doet dat met je lijf? Hoe lang blijft alcohol nog aanwezig in je bloed na een avondje drinken? En hoe zit het met de positieve gezondheidseffecten van alcohol? Zijn die er? Of kun je drank toch maar beter laten staan, als je gezondheid je lief is?

Eva Ehrlich is wetenschappelijk medewerker bij Trimbos, het onafhankelijke kennisinstituut voor geestelijke gezondheid en verslaving. Voor haar werk geeft ze onder andere voorlichting aan burgers via de Alcohol- en Drugs-Infolijn. Ook geeft ze vanuit haar expertise trainingen aan bijvoorbeeld artsen en apothekers. Aan haar leggen we acht stellingen voor over alcohol. Wat zijn precies de feiten en fabels over drank?

Een paar glaasjes alcohol drinken werkt ontspannend – FABEL

“Dat is een lastige. Mensen ervaren het namelijk wel zo, dat ze minder stress hebben als ze een glaasje drinken. Maar drank nuttigen om te relaxen? Dat is toch niet zo’n goed idee”, vindt Ehrlich.
“Je kunt stress hebben van een sollicitatie of een grote gebeurtenis. Dan neemt de hoeveelheid van het stresshormoon cortisol toe in je lichaam. Dat wordt net als alcohol door je lever afgebroken.”
“Als je dan drinkt, geeft je lichaam voorrang aan het afbreken van de alcohol, omdat dat als een giftige stof wordt gezien. Als je langduriger last hebt van stress en je gaat daarbij drinken, dan vererger je juist de stress omdat de afbraak van alcohol door de lever voorrang krijgt op cortisol. Op die manier kom je juist door de drank moeilijker van je stress af.”

De hoeveelheid alcohol per ‘standaardglas’ bier, wijn of sterke drank is hetzelfde – FEIT

“Ja, dat klopt”, beaamt Ehrlich deze stelling. Voor ieder soort drank is berekend hoeveel je in een glas moet schenken om op 10 gram alcohol uit te komen.
“Dat is per glas omgerekend ongeveer 100 milliliter (ml) voor een wijnglas, 250 ml voor een bierglas en 35 ml voor een glaasje sterke drank. Maar als je een groot glas neemt, krijg je uiteraard meer alcohol binnen.”

Na een avondje stevig drinken kun je nog alcohol in je bloed hebben als je wakker wordt – FEIT

“Dat is juist. Dat noemen we restalcohol”, legt Ehrlich uit. “Je lichaam heeft tijd nodig om alcohol af te breken. Drink je ’s avonds bijvoorbeeld tien bier? Dan kost het afbreken per biertje een à anderhalf uur. Bij elkaar kan dat dus wel 15 uur in beslag nemen. Dit is iets wat veel mensen zich niet realiseren.”
“Als je na een avondje uit een taxi naar huis neemt en de volgende ochtend wel in de auto stapt, kun je als je wordt aangehouden alsnog worden bekeurd voor rijden onder invloed.”

Licht tot matig drinken (maximaal twee glazen per dag) verlaagt het risico op hart- en vaatziekten – FEIT en FABEL

“Dit werd vroeger vaak gezegd over bijvoorbeeld rode wijn. Maar, alcohol is alcohol. Het doet er eigenlijk niet zo toe wat je drinkt, bier, wijn of iets anders.”
“Er is best veel onderzoek gedaan naar de gezondheidseffecten van alcohol. Daaruit komt naar voren dat bepaalde stoffen, polyfenolen, het hart beschermen. Dat zijn antioxidanten, die ontstekingsremmend werken.”
Daarmee onderschrijft Ehrlich de aangehaalde stelling. Maar dat is wat haar betreft geen reden om drank te zien als middel om de gezondheid te bevorderen. “Diezelfde antioxidanten kun je beter halen uit producten waar ze óók in zitten, zoals broccoli of olijfolie.”
De bewezen voordelen wegen wat haar betreft niet op tegen de nadelen van alcoholconsumptie. “Want door alcohol te drinken loop je ook een hoger risico op het krijgen van kanker. Alcohol is gewoon niet gezond.”
De studies waarin een positief effect op hart- en vaatziekten werden aangetoond, hadden volgens Ehrlich bovendien vaak betrekking op heel specifieke groepen mensen die deelnamen aan het onderzoek. “Bijvoorbeeld vrouwen na de overgang of mannen van boven de 45. De bevindingen uit zo’n onderzoek een op een doorvertalen naar alle mensen is dus niet wijs of gepast”, tekent ze erbij aan.

Alcohol vergroot de kans op krijgen van kanker – FEIT

“Ja, dit klopt. Hoe meer iemand drinkt, hoe groter het risico op het krijgen van kanker wordt. Zo neemt het risico op het krijgen van borstkanker al toe bij één glas alcohol per dag. De kans op het krijgen van darmkanker neemt toe bij drie glazen drank.”
Er zijn veel soorten kanker die je kunt krijgen door alcohol, geeft Ehrlich aan. “Ook waarschijnlijk bijvoorbeeld longkanker en slokdarmkanker.“

Alcohol drinken na het sporten is niet goed voor je conditie – FEIT

Even een glaasje bier drinken na het sporten? Dat doen veel mensen voor de gezelligheid in de sportkantine. Maar sporten en drinken? “Dat is niet zo’n handige combinatie”, vindt de expert van het Trimbos-instituut. “Je lichaam moet heel hard werken om alcohol af te breken. De energie die het kost om te herstellen doet een flink deel van de positieve effecten van het sporten teniet.”
“Alcohol onttrekt vocht aan het lichaam. Je moet er vaker van plassen. Zo kun je meer last krijgen van spierpijn als je drinkt na het sporten. Je loopt meer kans op het krijgen van blessures.”

Alcohol is gif – FEIT

“Ja, alcohol is een giftige stof”, onderschrift Ehrlich deze stelling. “Het is aangetoond dat het een kankerverwekkende stof is.” Dat besef schiet bij mensen nog weleens tekort, vindt zij. “Uit tal van onderzoeken blijkt hoe slecht alcohol is. Het is slecht voor je lever en hersenen. Als je langdurig veel drinkt, kun je het syndroom van Korsakov ontwikkelen. Ook vergroot alcohol de kans op het krijgen van dementie en hartaandoeningen. Je kunt er dik van worden. Het is op heel veel manieren slecht voor je.”
Wat haar betreft kan er geen misverstand over bestaan: alcohol is een drug. “Het is een middel dat voor geestelijke en lichamelijk verslaving kan zorgen. Het is niet zo onschuldig.”
Waarom het dan niet onder de Opiumwet valt, zoals andere drugs? Daar heeft de expert van Trimbos wel een verklaring voor. ”Alcohol bestaat al zo lang… Al duizenden jaren nuttigen mensen het. Daardoor heeft een speciaal plekje gekregen in de maatschappij en wordt het niet in het rijtje van drugs geplaatst.”

Wie af en toe graag een glaasje alcohol drinkt, hoeft zich geen zorgen te maken over zijn of haar gezondheid – FEIT

“Nee, ik zou me niet per se zorgen maken als je af en toe drinkt”, is Ehrlichs milde oordeel over de laatste stelling. “Maar je moet niet denken dat het gezond is om te drinken. Daarvoor geeft alcohol veel te veel risico’s voor je gezondheid. Zeker als je meer en vaker gaat drinken.”
En dat gevaar ligt volgens de Trimbos-expert wel op de loer. “Voor je het weet is het een gewoonte om vaker te gaan drinken. Dan doet het meer kwaad dan goed voor je lichaam. Vergeet niet, alcohol is verslavend.”

“Carpe Diem zolang het kan, maar drink met mate!”
(BRON: KASSA BNN-VARA)

OLIJFOLIE / ANDERE OLIE / AZIJNEN / TARTUFO / BLIK / ZAK

Door het eten van een halve eetlepel olijfolie per dag, leef je mogelijk langer / Scientas

Een dagelijkse hoeveelheid olijfolie van zeven gram blijkt al het risico op een tal van ziektes – waaronder hart- en vaatziekten, kanker en neurodegeneratieve – te verkleinen.
Bron: ScienceDirect

Hart- en vaatziekten en kanker zijn enkele van de belangrijkste doodsoorzaken wereldwijd. Maar volgens een nieuwe studie kun je zelf de kans om hieraan te overlijden flink terugschroeven. Onderzoekers hebben namelijk ontdekt dat je mogelijk langer leeft als je elke dag een flinke scheut olijfolie door je eten doet.

Studie
In de studie analyseerden de onderzoekers het dieet van ruim 90.000 deelnemers (60.582 vrouwen en 31.801 mannen) over een tijdspanne van 28 jaar. De proefpersonen werden bevraagd over hoe vaak ze gemiddeld specifieke voedingsmiddelen, soorten vetten en oliën consumeerden.

Olijfolie
Het leidt tot een opmerkelijke ontdekking. Want degenen die geregeld olijfolie als sladressing gebruiken, er brood in dippen of ermee bakken en braden, blijken een verminderd risico te lopen om te sterven aan verscheidende ziektes. Zo blijkt olijfolie de kans op hartziekten met bijna 20 procent te verkleinen. Daarnaast vermindert het nuttigen van olijfolie het risico op kanker met 17 procent en de kans op neurodegeneratieve met maar liefst 29 procent. Een halve eetlepel (wat overeenkomt met 7 gram) olijfolie per dag blijkt bovendien al afdoende, al is meer nooit verkeerd. “Ongeveer 40 gram per dag levert de meeste gezondheidsvoordelen op,” zegt onderzoeker Marta Guasch-Ferre in een interview met Scientias.nl.

Lees ook: Sporen van ’s werelds oudste olijfolie ontdekt in Italië

**Extra Vergine Olijfolie met Balsamico in flesje**

– Extra Virgine Olive Olio (voor in insalata, sauzen, pastas’s en
  finishing touch)
– ‘gewone’ Olijfolie (om te bakken, braden en grillen)
– ‘Tartufo’ (truffel) Olio (om te bakken, braden, grillen of finisging
   touch)
– Amandelolie (voor in insalata, sauzen of ook lekker in de taart, zie
recept)
– Balsamico rode of witte (liefst de originele uit Modena, hoe dikker
(stroperig) de balsamico, hoe lekkerder maar ook duurder. Voor
  finishing touch)
– Tartufo in pot (te koop bij de supermarkt of speciaalzaak. Voor in
   gerechten, zie recept) Bij Il Tartufo en QuaItalia kan je heerlijke Tartufo kopen!

Ben je een keer in Modena, ga eens eten bij Osteria Francescana van Massimo Bottura, zie ook zijn recept Lasagne (Bron: 24 Kitchen en mijzelf; Ik heb daar eens gegeten en het is in één woord Eccezionale!)

PASTA’S E.A. OP VOORRAAD,

**Verschillende pasta’s, Risotto, polenta**

Pasta is een vast onderdeel van de Italiaanse maaltijd. Deze wordt traditiegetrouw niet als hoofdgerecht, maar als voorgerecht (primo) geserveerd. Gewone pasta is geel tot amberkleurig. In de zogeheten pasta all’ uovo zijn eieren verwerkt. Groene pasta is vermengd met spinazievocht, zwarte pasta met inkt van inktvissen, octopus en rode pasta met een tomatenconcentraat. Italianen zijn dol op pasta, omdat het gezond is en een hoge voedingswaarde heeft. ’s Winters wordt de pasta of risotto vaak vervangen door een minestra of minestrone (dikke soep met veel groenten) dan wel linzensoep (Zuppa di lentichie).

– Farfalle is een Italiaanse pastavorm. Farfalle is Italiaans voor vlinders. In het Nederlands worden ze ook wel strikjes of vlindertjes genoemd. In de Italiaanse stad Modena staat Farfalle bekend als strichetti. De grotere farfalle variant wordt farfalloni genoemd, de kleinere farfaline.
– Penne is een vorm van pasta die bestaat uit langwerpige buisjes die meestal schuin zijn afgesneden onder een hoek van 30 of 45 graden. Penne wordt normaliter met een tomaten-/vleessaus gegeten. Penne is de meervoudsvorm van het Italiaanse woord penna, dat in het Latijn “veer” betekent.
– Paccheri is een pastasoort in de vorm van een hele grote koker, afkomstig uit Campania. Ze zijn over het algemeen glad, maar er is ook een geribbelde versie, paccheri millerighe. De naam komt van de Napolitaanse paccharia, “Slaps” met een depreciative -ero om iets algemeens aan te duiden.
– Orechette is een soort pasta, die uit de Zuid-Italiaanse regio’s Basilicata en Apulië komt. Ze worden daarom ook wel orecchiette pugliesi genoemd. Hoewel ze het symbool van de stad Bari zijn, gaat het om een echt streekgerecht. Ze worden gegeten met rapini, een aan broccoli verwante groente.
– Fusilli of spirelli is de naam van een soort pasta in de vorm van een spiraal. Meestal zijn fusilli zes à zeven centimeter lang. Aan groene fusilli is meestal spinazie toegevoegd, aan rode fusilli tomatenpuree.
– Fettuccine is een pasta die populair is in de Romeinse keuken. Het is een platte dikke noedel, gemaakt van ei en bloem, vergelijkbaar met de tagliatelle uit Emilia-Romagna. Fettucine wordt normaliter vers aangeboden.
– Tagliatelle is een Italiaanse pasta uit de regio Emilia-Romagna. Naar vorm zijn het lintnoedels of bandnoedels, naar samenstelling meestal eiernoedels. In droge vorm zijn de linten zeven mm breed, in gekookte vorm worden zij acht mm breed.
– Reglinette Mafaldine, ook wel reginette of gewoon mafalda of mafalde genoemd, is een soort lintvormige pasta. Het is plat en breed, meestal ongeveer 1 cm breed, met golvende randen aan beide zijden. Het wordt op dezelfde manier bereid als andere pasta op basis van lint, zoals linguine en fettuccine.
– Spaghetti is een ronde pastasliert, waarmee typisch Italiaanse gerechten kunnen worden gemaakt.
– Tortellini is een Italiaanse pastasoort. De naam wordt ook gebruikt voor de gerechten die op basis van de pasta worden gemaakt. De noedels zijn gemaakt in de vorm van ringetjes. In deze ringetjes kan kaas, spinazie of gehakt zitten. Ze kunnen ook leeg zijn.
– Ravioli zijn gevulde pastakussentjes. Van de pasta worden bladen gemaakt, die in een vorm worden gesneden en gevuld met vlees, kaas, vis, gevogelte of groenten. De bovenste laag pasta wordt meestal met een vork op de onderste laag aangedrukt.
– Rigatoni is een buisvormige pasta. Het is vergelijkbaar met penne, maar is iets groter en aan de uiteinden recht afgesneden. Rigatoni is meestal geribbeld aan de buitenzijde. Het woord rigatoni komt van het Italiaanse woord rigati, wat “getand” betekent.
– Linguine vormen een langwerpige soort pasta met een lensvormige doorsnede, gemaakt van durumtarwemeel. Ze zijn breder dan spaghetti en lijken op fettuccine, maar zijn smaller en worden ook wel bavette of trenette genoemd. Een dunnere versie heet linguettine.
– Lasagne is een Italiaanse ovenschotel die wordt bereid met dunne pastabladen van circa 10 bij 15 cm. In het Nederlands worden deze bladen lasagnebladen genoemd, in het Italiaans worden ze aangeduid met lasagne. Soms wordt ook de complete schotel in het Italiaans met deze term aangeduid, ofwel lasagne al forno.
– Gnocchi is een Italiaanse pastasoort. Het woord gnocchi, meervoud van het Italiaanse gnocco, betekent “klont”. De Aziatische varianten worden vaak met het Engelse woord “dumpling” aangeduid, de Nederlandse variant is knoedel. Gnocchi zijn vooral bekend in de variant van aardappel; gnocchi di patate.
– Volkoren pasta (te verkrijgen bij Pasta koopje)
– Gluten vrije pasta (te verkrijgen bij Pasta koopje)
Je kan natuurlijk alle pasta’s kopen, maar als je het leuk vind ook zelf maken. Wij maken bijvoorbeeld de Gnocchi meestal zelf. Is verser, dus lekkerder, maar ook voor de fijne motoriek goed om te doen.
Als wij pasta kopen doen we dat tegenwoordig bij Pasta koopje. Hier hebben ze een uitgebreid assortiment van volkorenpasta en Glutenvrije pasta. Maar ook vele andere goede producten, rechtstreeks vanuit Italië,

Of welke je in een recept nodig hebt kan je kopen, doe het dan bij Pasta koopje.

Er zijn veel verschillende soorten pasta,

Sommige pasta variëteiten zijn uniek en niet op grote schaal bekend; vele soorten hebben verschillende namen op basis van de regio of taal. Bijvoorbeeld, de rotelle wordt ook wel ruote in Italië en wagenwielen in de Verenigde Staten genoemd. Fabrikanten en koks verzinnen vaak nieuwe vormen van pasta, of gebruiken voor reeds bestaande vormen een andere naam voor marketing redenen.

Italiaanse pasta namen eindigen vaak met de mannelijke meervoud achtervoegsels,
-ini , -elli , -illi , -etti of de vrouwelijke meervoudsvormen
-ine , -elle etc., allemaal voor het overbrengen van de betekenis van “kleine”; of met -oni , -een , wat betekent “grote”.
Andere achtervoegsels zoals -otti en -acci kunnen ook gebruikt worden. In het Italiaans zijn alle soorten pasta namen meervoud.

Elke pasta heeft zijn eigen unieke doel. Zo kunnen bijvoorbeeld Penne en Fusilli meer sauzen vasthouden dan spaghetti als gevolg van hun holle vormen. Daarnaast kan de keuze van de pasta worden gebruikt om de consistentie van sauzen, die gebruikt worden in het kookproces, te vullen.

Risotto Risotto-rijst is afkomstig uit Noord Italië. Deze korte, dikke rijstkorrels nemen veel vocht op, zodat door bouillon toe te voegen een heerlijk smeuïg gerecht ontstaat. Volgens het klassieke recept wordt risotto gegeten met Parmezaanse kaas. Natuurlijk kunnen er andere ingrediënten aan worden toegevoegd. Het romig maken van risotto’s, als u geen kaas of boter gebruikt, kan echter onbevredigend zijn, tenzij u een paar trucjes gebruikt. De meest voorkomende (die onder andere wordt vermeld in Il Risottario door de beroemde chef-kok Sergio Barzetti, bekend om zijn buitengewone risotto) is het gebruik van een kleine aardappel, fijn geraspt, die wordt toegevoegd aan het begin van de bereiding van de risotto . De aardappel geeft het gerecht een vollere smaak en maakt de risotto erg romig, zelfs zonder vet toe te voegen . Deze truc gaat heel goed samen met visrisotto, omdat je de smaak kunt verbeteren zonder hem te overweldigen met een kaasachtige nasmaak (ook glutenvrije risotto kan je kopen bij Pasta koopje)
Polenta Polenta is een traditioneel Noord-Italiaans gerecht. Vroeger werd het gemaakt van verschillende graansoorten, maar nadat vanuit Zuid-Amerika mais in Italië was geïntroduceerd kwam daar griesmeel van mais voor in de plaats. Behalve in Noord-Italië wordt het gerecht ook als authentiek beschouwd in delen van Zwitserland (met name Ticino) en Oostenrijk. Van oorsprong is polenta voedsel voor arme mensen. Tegenwoordig kan het ook in restaurants op het menu worden gevonden. Polenta maken kan door de mais te malen tot maismeel en dat in bijna kokend water te strooien. Dit geheel dient 50 tot 60 minuten te koken, waarbij continu wordt geroerd, zodat de pap glad wordt en niet aanbrandt. Meestal wordt de polenta thuis bereid door voorgekookt griesmeel met een brodo (bouillon) te mengen en daarna ongeveer een kwartier te koken. Hierdoor ontstaat een soort pap die indikt bij afkoeling. Afgekoelde polenta kan men in stukken snijden en zo serveren. Maar ook daarna bakken en serveren of invriezen voor later. Wij snijden de dikke stukken altijd in puntstukken zoals je bij een taart zou doen.

EN VERDER,

– Tomaten in blik
– Tonijn in blik Tonijn wordt terecht erkend als een van de meest bruikbare vis in zijn soort – meer dan 25% van zijn proteïne gaat in samenstelling. Deze vis is ook nuttig voor hersenactiviteit. Er wordt aangenomen dat het eten van tonijn minstens eenmaal per paar weken je mentale prestaties kan verhogen. In combinatie met diverse groenten zoals Chinese kool, voorkomt tonijn de ontwikkeling van vele ziekten, zoals ziekten van de schildklier, en verzadigt het lichaam met nuttige sporenelementen. Calorie tonijn – 184 calorieën per 100 gram, dat is relatief lager dan andere vissen. Calorie “peking” – 16 calorieën. In combinatie met tonijn en Chinese kool zijn er vrijwel geen koolhydraten – slechts 3 gr
– Ansjovis in blik
– Sardine in blik
– Gedroogde tomaten in pot
– kappertjes in pot
– Gedroogde tomaten in pot
– gedroogde bonen in zak
– Noten in zak
– gedroogde abrikozen in zak
– Rozijnen in zak
– Tartufo pesto of crema of verse
– Olijfolie in glas / plastic

STANDAARD UIT DE KOELKAST

Kijk ook voor tips op Bewaarwijzer

Pommodore (tomaten) vers of gekookt, overgoten met een dressing of gewoon rauw….tomaten smaken zo verrukkelijk dat we soms vergeten dat ze ook heel gezond zijn!
De dagelijkse keuken is zonder tomaten bijna ondenkbaar, zeker in Italië. Rauw, gekookt, verwerkt in pasta, fijngesneden, ingeblikt of verwerkt in een saus, tomaten passen altijd wel. Door de modernere teelt zijn de smaken minder dan vroeger, maar als je tomaten direct van de boer of in een biologische winkel of de biologische hoek van de supermarkt koopt heb je de typische smaak van de tomaat. Probeer verschillende zoals de Italiaanse pruimtomaat of de Franse Marmande, de Nederlandse trostomaten of minitomaatjes. Tomaten bevatten rijkelijk vitamine A, C en K, bètacaroteen en lycopeen. Met verschillende groentes worden deze extra versterkt. Als je ze zelf kan kweken in eigen tuin is de smaak nog lekkerder en veel gezonder.
Koop verschillende, onrijpe tomaten smaken anders dan rijpe en zeer rijpe. Er zijn verschillende soorten en elk heeft zijn eigen karakter. Als je tomaten buiten de koelkast bewaard, zijn ze lekkerder van smaak. Behandel ze met Liefde zodat ze voor je doen wat je wilt.

Uien worden in de koelkast sneller zacht en vatbaar voor bederf. Bewaar ze daarom op een donkere, droge plek.

Ook aardappelen om zelf Gnocchi te maken buiten de koelkast. De aardappelen moeten al wat ouder zijn (zie recept) net als uien kunnen aardappelen niet goed tegen de vochtige omgeving van de koelkast. Ze bederven er sneller. Bovendien gaat de smaak achteruit als je ze koud bewaart: het zetmeel in de aardappel wordt omgezet in suiker. Op een droge, donkere en koele plek bewaar je aardappelen het beste.

Zoete aardappelen (geen familie van de ‘normale’ aardappel!) bewaar je het beste op een droge, donkere en plek. Dat is dus niet de koelkast, want daar gaan ze juist eerder bederven vanwege het koude en vochtige klimaat.

Komkommer belandt vaak in het groente-vak van de koelkast. Maar dat is niet de optimale bewaarplek. Ze drogen er uit, waardoor de schil kwetsbaar wordt en bederf eerder op de loer ligt. Bewaar komkommers op een koele plaats in de keuken of kelder.
Koop je komkommer in een folie? Laat die er dan nog even om, dan wordt de bewaartijd verlengd.

Paprika de beste bewaarplek voor een paprika is niet de koelkast. Wel als deze in stukken is gesneden, maar in originele staat kun je die erbuiten bewaren op kamertemperatuur.
Heb je er eentje met folie erom? Dan blijft ie nog wat langer vers.
Het pigment dat rode, gele en oranje paprika zo kleurrijk maakt, bevat veel gezonde eigenschappen. Paprika is rijk aan nuttige mineralen en vitaminen en is onder andere goed voor de huid en de ogen. Tevens kan het toevoegen van paprika in uw dieet stress voorkomen.

Winterpeen (rauwe) en winterwortel bewaar je het beste buiten de koelkast op een koele, droge plek.

Aubergine kan je niet rauw eten want er zit solanine in, een stof die maag- en darmklachten kan veroorzaken. Eenmaal verwerkt verdwijnt de toxiciteit. Je kan aubergines stomen, stoven, bakken, vullen en frituren. Snijd de vrucht niet te lang op voorhand, het witte vruchtvlees wordt snel bruin. Voor je aubergine bakt of frituurt kun je de plakken bestrooien met zout om het vocht en daarmee ook de bitterstoffen aan de vrucht te onttrekken. Door te zouten wordt het vlees steviger zodat het minder vet zal opnemen. Spoel overvloedig na +- 30 minuten en dep droog. De lekkerste aubergines uit volle grond koop je van augustus tot september. Een stevige, gave schil met zachte glans en een dieppaarse kleur wijst op versheid. Onrijpe vruchten hebben een hoogglans, overrijpe zijn mat. Overrijpe vruchten kan je wel nog eten, ze bevatten alleen meer zaadjes. Een aubergine rijpt immers ook verder van de struik af. Bewaar aubergines niet in de koelkast, want de vrucht is gevoelig voor ‘lage’ temperaturen en gaat ‘onderkoelen’. Gevolg: bruine kroonblaadjes en bruine plekken op de schil. Bewaar aubergines in een papieren zak op een koele plek in de kelder voor maximum 1 week.

Courgette verliest in de koelkast z’n smaak. Daarom bewaar je die, zolang die niet is aangesneden, buiten de koelkast op een droge plek.
Eenmaal aangesneden bewaar je de courgette beter wel in koelkast, met een stukje folie erom.

Pompoen kan lang worden bewaard buiten de koelkast. Heb je er eenmaal een stuk afgesneden, dan is het beste om het restant gekoeld te bewaren.

Wat is ‘koel en donker bewaren’ precies?

Soms lees je als bewaaradvies ‘koel en donker bewaren.’ Maar daar wordt dan niet de koelkast mee bedoeld. Wat is dan wel een koele en donkere plek? Je kunt dan denken aan een voorraadkast, of bijvoorbeeld de schuur of garage. De aanbevolen temperatuur ligt dan rond de 15 graden.
Staat er op de verpakking ‘gekoeld bewaren’?
Dan hoort het product in de koelkast thuis. De ideale temperatuur in de koelkast is 4 graden Celsius. Zo blijven producten het best bewaard.
De ideale temperatuur in de vriezer is -18 graden Celsius of kouder. Een vriesvakje in de koelkast koelt meestal niet zo hard als een echte vriezer. Houd er daarom rekening mee dat je producten minder lang in een vriesvakje kunt bewaren dan in een vriezer.

STANDAARD IN DE KOELKAST

Parmigiano reggiano (Parmezaan), Grana padano (niet Parmezaan), komt uit Italië, uit de omgeving van Parma. De kaas die in de regio geproduceerd wordt had al in 1200-1300 de vorm die hij nu nog steeds heeft. In de Decamerone is al een verwijzing naar de kaas te vinden. De zuivelverwerking in die streek moet al een veel langere geschiedenis hebben, wil er dan al zo’n kaas ontstaan zijn. De kaas wordt nog steeds gemaakt volgens het oude recept, met alleen de melk uit de streek, stremsel, vuur en de kunst van het kaasmaken. Andere toevoegingen aan de kaas zijn absoluut niet toegestaan. Om deze kaas te maken, heeft men voor 1 kg parmezaan ongeveer 16 liter koemelk nodig, 600 liter voor één kaas. De kaas wordt met behulp van kalfsleb gestremd. Na het stremmen wordt het vocht uit het stremsel gehaald. Dit gebeurt door eerst de wei zo veel mogelijk af te gieten en vervolgens de wrongel tot zo’n 55 °C te verhitten en de wrongel zo’n 8-10 uur op een temperatuur van 50 °C te houden. De kazen worden vervolgens zo’n 20 dagen in verzadigd pekelwater gelegd. Daarna kent de kaas een lange rijpingstijd. Het zijn vooral familiebedrijfjes die de kazen maken. De boeren brengen ze naar de drooghuizen (“kaaskathedralen”) van de corporatie, waar ze in 24 lagen boven elkaar liggen te rijpen, twaalf, 24 of 32 maanden lang. Gedurende de rijping moeten de kazen wel voortdurend geborsteld en gekeerd worden om de kwaliteit te garanderen. Het resultaat, de Parmezaanse kaas, is hard en breekt gemakkelijk. De Parmezaan is goed te onderscheiden van vergelijkbare kazen. Alleen de kaas uit het gebied van de provincies Modena, Parma en Reggio Emilia (plus delen van Bologna en Mantua) mag de naam Parmezaan dragen. De echte Parmezaan is te herkennen aan het zegel dat over de hele zijkant van de kaas gedrukt is, en waarop “Parmigiano Reggiano” te lezen is. De productie van de kaas wordt beheerd door het “Consorzio del Formaggio Parmigiano Reggiano”. Er zijn in de regio 512 kleine kaasmakerijen die de kaas produceren. Samen leveren zij per jaar 2,9 miljoen kazen af. 5480 boeren leveren de melk van 270.000 koeien, wat dus neerkomt op 10-11 kazen per koe per jaar. Op de website van het Consorzio kun je nakijken van welke kaasmaker de Parmezaanse kaas die je gekocht hebt afkomstig is, wanneer je het caseïnemerk van de betreffende kaas hebt (dat in de bovenkant van iedere kaas zit). Daarop staat het nummer van de producent, het jaar van productie en een code voor de kaas zelf. Omdat het lange rijpen van de kazen een invloed heeft op de cashflow van de, vaak kleine, kaasmakerijen, is er een bank (de Credem Bank) die de kaas laat rijpen in hun kluis, en deze als onderpand voor leningen gebruikt. Tijdens en na de rijping wordt de kaas gekeurd. Alleen goedgekeurde kazen mogen het keurmerk “Parmigiano Reggiano” voeren. Er zijn drie categorieën kazen. Standaard is het wanneer het gewone merk “Parmigiano Reggiano” toegekend is. Een aanvullende test na 18 maanden kan de kaas in de categorieën “Extra” of “Export” brengen. Wordt een kaas afgekeurd, maar heeft hij beperkte afwijkingen die het grootste deel van de kaas niet aantasten, dan wordt het keurmerk “Prima stagionatura” gegeven. Door de merken “Parmigiano Reggiano” aan de zijkant worden dan horizontale strepen getrokken. De kaas is zeer lang houdbaar. Voor gebruik – bijvoorbeeld om schotels te gratineren, of om op pasta te strooien – wordt deze vaak geschaafd of geraspt. Hiervoor kan men een speciale kaasmolen of Microplane gebruiken. In heel dunne plakken over salades, met alleen olijfolie en balsamicoazijn uit Modena komt de smaak goed tot z’n recht.
Pecorino, is een Italiaanse schapenkaas. De naam pecorino is afkomstig van het Italiaanse woord pecora dat schaap betekent. Omdat in de heuvels van Midden-Italië weinig koeien voorkomen en er dus ook weinig koemelk voorhanden is wordt daar vooral schapenmelk gebruikt voor het maken van kazen. Van die kaas zijn veel variaties in hardheid en in rijpheid verkrijgbaar. (Pecorino is overigens ook een druivensoort die onder meer in Abruzzo voorkomt).
De kleur van de korst van pecorino hangt af van de grillen van de maker. Sommige kaasmakers wrijven de kazen in met tomatenpuree en anderen met olie en as. Ook wordt de kaas donkerder van kleur tijdens het rijpen. Geur en smaak veranderen eveneens tijdens het rijpingsproces. Van de pecorino zijn vijf soorten het bekendst. Door de verschillende bereidingswijzen kent elke soort echter ook talloze smaakvariaties.
Eerst wordt de melk, die gebruikt wordt om pecorino-kaas van te maken, gestremd met meestal geitenstremsel of lamsstremsel. Soms wordt wilde distelbloesem, saffloer of vijgen-sap gebruikt. Die substantie moet in emmers warm worden gehouden maar mag niet op het vuur worden gezet en ook niet te ver van het vuur afstaan. Als zich wrongel heeft gevormd wordt die in vormen of mandjes gedaan waarbij de wei snel afgevoerd moet worden van de vaste massa. Dit proces kan worden bevorderd door er een gewicht op te plaatsen. Uiteindelijk wordt de gevormde kaas uit de vormen of mandjes gehaald en daarna bedekt met zout op een donkere en koele plaats gezet.
De vijf belangrijkste soorten pecorino zijn harde pecorino romano, zachte pecorino sardo, Pecorino crotonese, Pecorino lucano en Casu marzu. Zij hebben allen zeer kenmerkende eigenschappen.
De harde en vrij zoute soorten pecorino romano komen uit Sardinië en Lazio en zijn ook buiten Italië volop verkrijgbaar. De toevoeging romano doet vermoeden dat de kaas met Rome te maken heeft maar pecorino romano komt toch echt niet uit de streek van Rome. De kaas was echter in Rome zo populair dat hij de toevoeging romano kreeg.
Gorgonzola, Ricotta, Mascarpone, Talegio, Provelone (deze allemaal als het recept er om vraagt).
Ricotta is een witte zachte en frisse Italiaanse kaas van koeien- of schapenmelk. Heeft een milde en zacht zoete smaak. Ricotta bevat een laag zout- en vetgehalte. Ricotta betekent ‘opnieuw gekookt.
Mozzarella (hoeft niet altijd) liefst ‘di bufala’ (van de buffel), maar mag ook van de koe zijn
Caciocavallo ragusano is een van de oudste kaassoorten op het eiland Sicilië (al sinds de zestiende eeuw). De half harde kaas heeft een bleekgele kleur, een zachte smaak en de vorm van een blok waarin soms nog de sporen te zien zijn van de touwen waaraan hij werd opgehangen. De kaas kreeg een beschermde herkomstbenaming (D.O.P., Denominazione di Origine Protetta) toegekend en wordt alleen in de provincies Ragusa en Siracusa gemaakt. Net als de amandelen die hiervandaan komen. Samen worden ze vaak gebruikt in heerlijke recpeten.
Prosciutto (hoeft niet altijd), Prosciutto (crudo) is een gezouten ham van een aan de lucht gedroogde varkenspoot. Vaak wordt deze flinterdun gesneden en gebruikt als antipasto. De bekendste prosciutto is ongetwijfeld de Prosciutto di Parma (Parma-ham, dit is ongetwijfeld de bekendste Italiaanse ham. Hij komt uit de regio van Parma en is gebonden aan strenge regels. Wanneer je een stuk Parma-ham koopt met de .. zegel, weet je dat het varken van het stuk vlees in Italië (rondom Parma) heeft rondgelopen en een speciaal dieet gevolgd heeft. Alleen dit zou de typerende smaak geven aan het stukje vlees, maar er worden veel meer prosciutti geproduceerd in Italië. Omdat de ham door lucht moet worden gedroogd, kan de smaak verschillen per regio. Maar uiteraard speelt ook de behandeling (tijd, bereiding) van de ham mee bij het creëren van de smaak.
Een prosciutto rijpt ongeveer 10 tot 15 maanden, maar dat is afhankelijk van het soort en de grootte.
Salsiccia: een kruidig worstje van varkensvlees (hoeft niet altijd) ‘Salsiccia’ betekent letterlijk ‘worstje’ in het Italiaans, maar dat is natuurlijk nogal een breed begrip. En dat is de salsiccia eigenlijk ook, want je komt deze worst in allerlei varianten tegen. Wat wel kenmerkend is aan deze specialiteit, is dat ie in principe altijd van grof varkensvlees is gemaakt en lekker is gekruid. Bij de Italiaanse variant wordt dat meestal gedaan met venkel en eventueel anijs, maar elke slager heeft z’n eigen recept en bereidingswijze. Op Sardinië is het bijvoorbeeld gebruikelijk om deze worst te braden in heet as van open vuur.

***Barbabietola om in porties in de diepvries te doen***

Witte uien in de groente la
Rode uien ook
Sjarlotten hetzelfde
Doe ook maar de knoflook
En rode/groene peper wil er ook wel in (heb je trouwens ook veel verschil in)
Bleekselderij in koelkast, groente la is te klein
Zelfde geld voor de winterwortelen
Paprika (liefste losse kopen, maar mag ook in tricolore zak)
Citroenen (doe maar), lemon (mag), sinaasappel (mag ook)
Zwarte en groene olijven (willen soms ook mee doen)
Ansjovis
Gedroogde tomaat
Groenten die je wilt gebruiken in recepten of in porties bewaren in de diepvries
Diepvriesgroente

Feit of fabel: zijn diepvriesgroenten even gezond als verse groenten?

Karolien Olaerts: ,,Voor diepvriesgroenten is het antwoord duidelijk: ze zijn altijd even gezond en soms zelfs gezonder dan verse groenten. Als je verse groenten koopt in de winkel, weet je eigenlijk niet hoelang ze al onderweg zijn van het veld naar de winkel en tot bij je thuis. Bovendien bewaar je ze misschien nog enkele dagen in de koelkast.”

,,Diepgevroren groenten worden onmiddellijk ingevroren op het moment dat ze van het veld komen en zijn dus altijd kraakvers. En in tegenstelling tot wat velen denken, bevatten ze niet minder vitamines en mineralen dan verse groenten. Integendeel zelfs: ze bevatten er vaak zelfs meer. De groenten worden enkele uren na het oogsten ingevroren bij zo’n min 35 graden Celsius tot min 40 graden Celsius. Het intense vriesproces zorgt ervoor dat de cellen nauwelijks stukgaan zodat de micronutriënten behouden blijven.”

Het Voedingscentrum geeft als budgettip om groenten uit de vriezer te eten. ‘Sommige groenten zijn goedkoper uit de diepvries. Doperwtjes uit de vriezer bijvoorbeeld zijn stukken goedkoper dan verse. En ze zijn net zo gezond.’

Asperge is een plant die in het wild vooral voorkomt in kuststreken en langs rivieren. De plant wordt vanwege de jonge scheuten geteeld als groente. Er zijn witte-, groene- en paarse asperges op de markt. De asperges hebben een duidelijk verschil in groei. Witte asperges groeien ondergronds in het donker. Door de witte asperge niet bloot te stellen aan licht ontwikkelt er geen groene kleur. De groene en paarse asperges hebben licht nodig en groeien dus boven de grond. Ook is de smaak anders: witte asperges zijn milder van smaak, wat aan de zoete kant met een licht bittertje. Groene asperges zijn daarentegen sterker en wat aardser van smaak. De paarse stengel is een stuk zoeter omdat het een hoger suikergehalte heeft. Daarnaast wordt de smaak van groene asperges als sterker ervaren. Groene asperges worden vaak gebruikt in Insalata, Risotto of Pasta, terwijl witte asperges vaak het liefst simpel en traditioneel worden gegeten met aardappels, gekookt ei, ham of gerookte zalm en een botersausje. Maar ook witte asperges zijn heerlijk in bijvoorbeeld een Zuppa, Risotto of Pasta. Je kan de asperge in een vochtige theedoek of nat keukenpapier voor 1 tot 3 dagen bewaren in de koelkast. Invriezen kan ook, maar dan moet je ze voor 2-4 min eerst blancheren. Je kan ze dan voor ongeveer een jaar bewaren.
Aardappel zijn voedzame knollen die ondergronds aan de aardappelplant groeien. Aardappelen staan in de Schijf van Vijf (zie ook voor meer informatie over aardappelen). Buiten Nederland wordt de aardappel soms gezien als groente zoals in Italië. De aardappel bevat dan ook diverse vitamines en mineralen die in pasta en rijst niet voorkomen. In Nederland worden aardappelen door hun gebruik ingedeeld in hetzelfde vak als brood en granen. In Italië wordt niet zoveel aardappel gegeten als in Nederland. Wel maken ze er veel Gnocchi van (kijk ook op de pagina Zelf maken van Brodo tot Antipasti). Italianen houden meer van de Pasta’s en risotto. Aardappels bewaren we altijd buiten de koelkast.
Artisjokken waren al bij de Romeinen bekend. De Italiaanse bankier en handelaar Filippo Strozzi (1489-1538) verspreidde de teelt van deze groente over de streek rond Napels, naar Toscane en naar de vele andere regio’s. Artisjok is een heerlijke, iets bittere en zeer gezonde groente. De typische, wat bittere smaak is evenwel ook prima in Nederland te genieten. Naast de smaak zijn er ook nog andere redenen om deze groente te eten. Het is een rijke bron van antioxidanten, bevat relatief veel eiwitten, en er worden allerlei medicinale eigenschappen aan toegeschreven; zo zou het onder meer bevorderlijk zijn voor de werking van de lever en galblaas. Het is echter soms nog best lastig om te bereiden. Er zijn verscheidene manieren om verse artisjokken te bereiden. Koken is het meest gebruikelijk, maar je kunt ze ook stomen, bakken, grillen of in de oven bereiden. Bovendien kun je ze rauw eten. Als je de artisjok in z’n geheel wilt opeten is het schoonmaken en snijden eenvoudig. Was de groente eerst grondig door het af te spoelen onder de kraan. Snijd of breek de steel af op enkele centimeters onder de bloem. Verwijder eventueel enkele van de harde onderste bladeren. Nu kan de artisjok in de pan. Als je de steel schilt kun je die vaak ook meekoken en opeten. Dat is wel bij elk exemplaar anders. Neem na het bereiden eerst voorzichtig een proefhapje voordat je enthousiast in de steel hapt!
Tip: sommige recepten schrijven voor dat je ook taaie bovenste bladeren en eventuele stekels verwijdert. Dat kun je echter ook prima op het bord doen als de artisjok al zacht is gekookt. Als je enkel het artisjokhart wilt overhouden is dat iets meer werk. Verwijder eerst de steel door deze af te snijden of te breken. Snijd dan van de bovenkant ongeveer de helft tot driekwart weg, zodat enkel de bodem nog achterblijft. Pluk of schil de blaadjes van de rand af. Schep het ‘hooi’, het harige, vezelige binnenste, met een lepel weg. Snijd ten slotte een dun plakje van de onderkant af. Als het goed is heb je nu enkel nog het artisjokhart te pakken: een ronde, vrij dunne schijf zonder blaadjes, hooi of taaie stukken. Spoel als laatste stap eventueel vuil van het hart. De artisjok is gevoelig voor uitdrogen. Wikkel hem daarom na aankoop in een vochtige theedoek en bewaar hem in de koelkast. Zo is de artisjok enkele dagen houdbaar.
(kijk ook eens op de website van groentegroente.nl of Verse Oogst voor verder advies. Ook voor andere groenten!)
Roomboter en bakboter, liever olijfolie gebruiken i.p.v. bakboter, roomboter gebruiken we om bijvoorbeeld de risotto romiger te maken, maar dat kan je ook met aardappel doen. Verder in sommige gerechten en taarten.

Witte wijn en Rosé

Spumante, Prosecco mogen ook wel hoor

DIEPVRIES
Limoncello belisimo!!

Diverse groentes in zak, soorten vis in zak, zelfgemaakte sauzen, brodo (zelfgemaakte bouillon) die je over hebt, stokbrood wit en bruin in drie stukken voor bij de Zuppa, Insalata en om bruchetta te maken en wat je er verder in wilt verstoppen.

Verse vis of uit de diepvries

Dankzij zijn lange kustlijn heeft Italië op visgebied een grote traditie. Doordat het land heel wat meren telt, is ook zoetwatervis een begeerde lekkernij. Vis wordt op verschillende manieren geconserveerd. De bekendste voorbeelden van gezouten vis zijn de Baccalà (klipvis) en de ongezouten variant Stoccofisso (stokvis). Ook de kleinere vissoorten, zoals ansjovis en sardines, worden gezouten. Een andere traditionele conserveringsmethode is roken. Vroeger werd er in Italië hoofdzakelijk vlees gerookt, maar heden ten dage zijn gerookte vissoorten, zoals zwaardvis, tonijn, kabeljauw en zelfs steur, ook erg gewild.

Inktvis
Langs de heel Italiaanse kust kan je heerlijke lokale specialiteiten op basis van inktvis of octopus bestellen. Maar wat ligt er nu precies op je bord als je polpo of calamari bestelt?
Inktvissen behoren tot de weekdieren. Hun wetenschappelijke naam (Cephalopoda) betekent koppotigen en dat is een verwijzing naar hun tentakels die zich in een kring rond hun mond bevinden.
– Zeekat of seppia is een gewone inktvis met een grote kop en een breed lichaam waarin een lang kraakbeen zit. Hij heeft tien tentakels waarvan er twee langer zijn dan de rest en hij is ronder dan de pijlinktvis. Net zoals de pijlinktvis komt hij ook in de Noordzee voor.
Enkel de schoongemaakte zak of mantel – al dan niet in ringen versneden – komt bij ons op tafel, maar ook de tentakels en de vinnen zijn eetbaar. Het vlees is zeer lekker en dikker dan dat van de pijlinktvis. De zwarte inkt wordt gebruikt voor saus of om een pasta of risotto op smaak te brengen.
In Italië spreekt men van seppia.
– De pijlinktvis is smaller maar langer dan de zeekat en hij heeft ook een kleinere kop. Hij dankt zijn naam aan de twee zijwaarts gerichte vinnen op zijn achterlijf die aan een pijl doen denken. In Spanje is hij wereldberoemd en wordt hij geserveerd onder de naam calamares, In Italië draagt hij de naam calamari.
De octopus ziet er helemaal anders uit dan de inktvis en komt niet voor in de Noordzee of Oosterschelde. Het is een mollig weekdier met acht (vandaar de naam) dikke tentakels die van zuignappen voorzien zijn. Elke arm kan tot meer dan 200 van die zuignappen bevatten.
Het dier heeft, in tegenstelling tot de inktvissen, geen centraal kraakbeen en ook geen inkt om zich te verdedigen tegen zijn vijanden. De octopus staat bekend om zijn scherp zicht en zijn intelligentie.
Het vlees van de octopus is zeer lekker, maar van nature taai. Door het te kneuzen wordt het mals. Daarom zie je de vissers in het zuiden wild te keer gaan wanneer ze de vers gevangen polpo (Italiaans) of pulpo (Spaans) tegen de rotsen kloppen. Door de octopus in te vriezen wordt zijn vlees eveneens mals.

‘O bror’ ‘e purp: het vergeten straatvoedsel van Napels, Napolitaans straatvoedsel is niet zo luxe of hip. In Napels hebben ze hun afhaalpizza’s, gebakken vis, aardappelkroketten en uitgeholde stukjes brood gevuld met ragù . Maar voordat ze dat allemaal hadden, was er brodo di polpo , of bror’ ‘e purp’, zoals de Napolitano zeggen. In plaats van biologisch, insta-grambaar en opwindend te zijn, omvat deze eenvoudige octopusbouillon alles waar Street food echt om draait: het is opwarmend, goedkoop en snel.

Simpele soepen en stoofschotels op basis van octopus worden al eeuwenlang in het hele Middellandse Zeegebied gemaakt, waardoor mensen denken dat het gerecht een oude Griekse oorsprong heeft. De eerste vermelding van een brodo di polpo in Napels was in de vroege jaren 1300, en vanaf dat moment groeide het gerecht in populariteit in een heel specifiek gebied: de visserswijk Santa Lucia (waar het beroemde Castel dell’Ovo en tal van visgerechten te vinden zijn in restaurants) en het gebied rond de Porta Capuana (nabij het Garibaldi-station van Napels), de locatie van een grote vismarkt.
(Bron: Smaakgids Napels)

Hoewel een kopje bruin water met een tentakel die er onheilspellend uitsteekt misschien niet de droom van elke influencer is, verwarmt het zeker de ziel. Het is verbijsterend in zijn eenvoud: alles wat je nodig hebt om het te maken is water, octopus, zout en peper. Maar aangezien dit straatvoedsel al minstens sinds de 14e eeuw bestaat, zijn er veel verschillende recepten die vreedzaam naast elkaar proberen te bestaan. Op ware Italiaanse wijze zijn verschillende familierecepten vaak het onderwerp van luide discussies. Sommigen voegen misschien specerijen of kruiden toe, zoals peterselie, of mijn persoonlijke favoriet: pepers of een pittige olie. De bereiding is altijd hetzelfde: je brengt een grote pan water met je aromaten aan de kook, en dan is er het kleine magische moment waarbij de octopus een paar keer in het kokende water wordt gedompeld om de tentakels mooi op te krullen. Na het dippen wordt de hele octopus gaar gekookt, in die tijd geeft het zijn smaak en kleur aan de bouillon. Het wordt vervolgens uit de bouillon gehaald om op de eetkraam of kar te worden weergegeven. Dit is de reden waarom het dompelproces plaatsvindt: het is een puur esthetische procedure om ervoor te zorgen dat het achtpotige wezen er goed genoeg uitziet om hongerige voorbijgangers te laten hunkeren naar een slokje brodo.
Bij het bestellen van je bror’ ‘e purp’ wordt een klein voorverwarmd theekopje gevuld met de hete bouillon, en om het af te maken worden er mooie paarse ranfetelle toegevoegd: heerlijke stukjes tentakel. Voeg de optionele citroenwig en forte/rosso (chili-olie) toe en je kopje troost is klaar om naar binnen te gaan (van de octopus zelf kan je natuurlijk heerlijke gerechten maken zoals Polpo con patate / Octopus met aardappels of Spaghetti con polpo e salsa di pomodoro / Spaghetti met octopus en tomatensaus, dit recept klaarmaken duurt drie en een half uur totaal, dus vroeg beginnen)

GROENTEN DIE JE WILT GEBRUIKEN

Funghi (champignons) heb je vele soorten van. (kijk in het gerecht welke je nodig hebt)
Verse champignons, zoals Kastanjechampignons, witte champignons, gemengde champignons, Portobelle (het grotere broertje van de kastanjechampignon), moeten er gaaf uitzien en fris ruiken. Het is niet erg als er aan de onderkant sporen vrijkomen van de champignon. In de koelkast kan je champignons tot maximum 7 dagen bewaren. Leg ze niet in de buurt van fruit, want hierdoor worden ze sneller slecht. Bewaar de champignons niet te dicht bij producten met een sterke geur (zoals ui), want de champignon absorbeert snel geurtjes. Champignons invriezen is perfect mogelijk. Wel eerst even blancheren of sauteren, laten afkoelen, en daarna in een diepvrieszakje of -doosje in de diepvries zetten. Hierdoor kan je champignons tot 3 maanden bewaren.
Courgettte
Courgette in de koelkast bewaren is geen goed idee. De kelder is een betere bewaarplaats. Daar blijft courgette een week goed. In de diepvries blijft courgette tot 12 maanden goed. Courgette invriezen is een prima idee als je ze lekker lang wil bewaren. Spoel de courgettes goed af, snijd ze in schijfjes en blancheer de plakjes gedurende twee minuten. Laat ze afkoelen onder koud water en laat de stukken courgette vervolgens uitlekken op een rooster. Het invriezen van courgettes doe je best in twee fases. Schik ze naast elkaar op een schotel en vries de schijfjes zo in. Het voordeel van deze methode is dat de courgetteschijfjes niet vastvriezen aan elkaar. Om plaats te besparen doe je de diepgevroren schijfjes nadien in een diepvrieszak of -doos. Wanneer je zin hebt in courgette haal je het aantal schijfjes dat je nodig hebt uit de zak. De rest kan probleemloos terug de diepvries in. Gerechten met courgette heb je in grote hoeveelheden. Veel ervan kan je makkelijk invriezen. Daarmee vang je twee vliegen in één klap. Niet alleen kan je die lekkere courgettes langer bewaren, je hebt ook kant-en-klare gerechten die je maar uit de diepvries hebt te nemen wanneer je er zin in hebt.
Aubergine
Bewaar aubergine niet in de koelkast. Bewaar de groente op een koele en droge plaats. De ideale temperatuur is 10-15°C. Dek de aubergine af om ze te beschermen tegen uitdroging.
Tip: leg de aubergine niet naast tomaten, bananen, appelen of citrusvruchten zoals appelsienen of citroenen. Deze versnellen het rijpingsproces van de aubergine.
Heb je jouw aubergine niet meteen nodig? Dan kan je ze ook invriezen. Stop de groente niet rauw in de diepvries. Bereid aubergine eerst door ze 2 minuten te blancheren of even kort te bakken in boter of olie. Bereide aubergine kan je 12 maanden bewaren in de diepvries. Maakte je een heerlijk gerecht met aubergine en heb je nog wat over? Je kan dit zonder problemen in de diepvries bewaren. Jouw gerecht zal 6-12 maanden bewaren in de diepvries.
Asperge
Je kan de asperge in een vochtige theedoek of nat keukenpapier voor 1 tot 3 dagen bewaren in de koelkast. Invriezen kan ook, maar dan moet je ze voor 2-4 min eerst blancheren. Je kan ze dan voor ongeveer een jaar bewaren.
Prei
En alle andere die je wilt gebruiken, kopen etc.

Belangrijk!! We gooien niets weg, dus heb je groente over, al is het maar een klein stukje, bewaren!

Je kan er nog van alles mee doen, invriezen, in de brodo (zelfgemaakte bouillon), in een ander gerecht als toevoeging, op bruchette, in de Zuppa. Wat je lekker vind.

WAT ER TER TAFEL KOMT

Een traditionele Italiaanse maaltijd start met antipasti, een bord met (vaak regionale) kleine hapjes. Antipasto betekent dan ook letterlijk ‘voorafgaand aan de maaltijd’. Antipasti kunnen bestaan uit dungesneden vleeswaren, zoals worst en rauwe ham (salame di prosciutto crudo), warme hapjes (crostini) en verse of ingelegde groenten. Na de antipasti volgt de eerste gang (i primi piatti, primo), bestaande uit spaghetti, pasta of soep, risotto en soufflé. Als tweede gang (i secondi piatti, secondo) wordt meestal vlees of vis gegeten, aangevuld met fruit of een nagerecht (i dolci).

Een klassieke Italiaanse maaltijd is als volgt opgebouwd

Antipasto of Antipasti – voorgerecht van kleine hapjes (vlees, vis groente, olijven, zoutjes, pesto, tapenade, humus, piadina, noten, kaas, worst), van alles wat je wilt in het klein of uitgebreider (Antipasti)
Primo piatto of il Primo – het eerste gerecht (dus ook voorgerecht), bestaande uit pasta, risotto of soep
Secondo piatto – het tweede gerecht of hoofdgerecht (vlees- of visschotel) wordt opgediend met,
Contorno – groenten (salade, gekookte groenten, aardappelen, gnocchi)
Dessert – kaas (Formaggio), zoet (Dolce), fruit (Frutta)
Espresso of Cappuccino – het wereldberoemde Italiaanse kopje koffie
Digestivo – een glaasje grappa, kranebed, sambuca, limoncello

‘Ogni volta è una Festa’ / ‘Elk maal is een Feestmaal’

Doen we het eten bereiden met liefde, zo ook dekken we de tafel met liefde.
Je kan tenslotte ook bij jezelf thuis uit eten.
Meestal dek ik de tafel, beetje bij beetje, tijdens het koken. Als we binnen eten gebruiken we altijd een mooi tafelkleed. Maak er een diner van. Kaarsen op tafel, Virgine olijf olie, peper, zout, kruiden, mooie borden en niet onbelangrijk, Vino!

Buiten (is het meestal lekker weer) gebruiken we een fleurig tafelkeed, meestal geen kaarsen (tenzij je later eet en dit wel zo gezellig vind) maar al het andere wel.

Het is een cliché, maar geniet van ‘La Dolce Vita’ , zolang het kan.

Wordt u ook lid van de Parkinson Vereniging?
Wilt u doneren? U doet dat bij de fondsenwerver ParkinsonNL!

De Parkinson Vereniging is een actieve vereniging die zich inzet voor een zo goed mogelijke kwaliteit van leven voor de ruim 63.000 mensen met de ziekte van Parkinson of een parkinsonisme. De rol van partners en kinderen (soms tevens mantelzorger) krijgt ruim aandacht.

Word lid

Word donateur

Pagina's: 1 2

Pinda’s, kruiden en specerijen zorgen voor talloze wemelende darmbacteriën.

Groenten en fruit seizoensgebonden kopen?Kijk op Seizoenskalender van Waschbär Eco-shop Magazine.

NOTE: Glaasje wijn of bier gezond, of kun je drank maar beter laten staan?

Wordt u ook lid van de Parkinson Vereniging? Wilt u doneren? U doet dat bij de fondsenwerver ParkinsonNL!

Vind ik leuk:

Groenten en fruit seizoensgebonden kopen?
Kijk op Seizoenskalender van Waschbär Eco-shop Magazine.

Wordt u ook lid van de Parkinson Vereniging?
Wilt u doneren? U doet dat bij de fondsenwerver ParkinsonNL!