“Driekwart van de mensen die geplaagd worden door rijangst hebben niet direct een angst- of paniekstoornis, maar het kan voorkomen dat u om een andere reden met angst en beven in de auto zit. Juist voor ons Parkinsonians en onze partners kan dit plotseling of van te voren zich ontwikkelen”.
“Door zenuwachtigheid, claustrofobie of een gebrek aan routine. Eigenlijk kan iedereen wel eens paniekerig worden in de auto”.
“Bijvoorbeeld als er plots een kind of dier oversteekt of bij noodweer of dichte mist die plotseling ontstaat. Het kan zijn dat nadat u zo`n paniekaanval heeft gehad, u bang bent voor een volgende”.
Beren van de weg schieten
Een mede Parkinsonian verteld,
“Onze auto liet het technisch afweten. Andere auto kopen. Je weet niet wat dat kost aan energie! Kiezen, onderzoeken, kiezen, risico’s lopen, vervelend volk, die handelaren. Eindelijk heb ik hem gekocht en dan zegt een andere Parkinsonian tegen me: “Maar wel een automaat hé. Anders word je misschien afgekeurd voor het rijden”. Weer stress!”
Zijn echtgenote: “Ik probeer die beren te verjagen met optimisme”.
De mede Parkinsonian reageert hier op met: “Dat doet ze goed. Ik realiseer me goed dat de meeste beren er helemaal niet zijn. Wegjagen dus. Gewoon doen. Maar het kost je wel veel plezier. Bijvoorbeeld de voorpret”.
Citaten uit “Mentale kwetsbaarheid door parkinson” van Ad Nouws
“GEEN PEIL OP TE TREKKEN”
Citaat uit “Mijn denken stottert vaak meer dan mijn benen” van Ad Nouws
Opvallend is dat de stressreactie zo onvoorspelbaar is. In de ene winkel loop je rustig naar de kassa en reken je beheerst af, maar in een andere winkel slaat de tremor toe en begin je onverstaanbaar te praten. Bekende stresssituaties, zoals aangehouden worden door een agent, leiden verrassend genoeg lang niet altijd tot een stressbeleving. Eenvoudige situaties doen dat dus vaak weer wel. Ook onrust in het hoofd, onduidelijkheid over hoe iets zit of een ruzie, zijn krachtige stressbronnen. Maar dezelfde situatie roept lang niet altijd en zeker niet dezelfde mate van spanning op”.
“Stress heeft te maken met hoe ons brein evolutionair reageert op bedreiging en gevaar”
Citaat Drs M.I.G.R. (Michael) Portzky, in het boek ‘Beter leven met een chronisch-progressieve ziekte’
“Je schaduw is dat deel van de persoonlijkheid waarmee je onbekend bent geraakt of wat je liever niet aan anderen wilt laten zien. Ieder mens heeft een schaduwkant die opspeelt in tal van situaties”.
Wordt u ook lid van de Parkinson Vereniging?
Wilt u doneren? U doet dat bij de fondsenwerver ParkinsonNL!
De Parkinson Vereniging is een actieve vereniging die zich inzet voor een zo goed mogelijke kwaliteit van leven voor de ruim 63.000 mensen met de ziekte van Parkinson of een parkinsonisme. De rol van partners en kinderen (soms tevens mantelzorger) krijgt ruim aandacht.
“Symptomen”:
– Hartkloppingen
– Zware, slappe benen (freezen)
– Trillen (tremor)
– Angst om gek te worden, de controle verliezen over zichzelf
– Duizeligheid
– Tintelingen
– Benauwd gevoel
– Gespannenheid/verkramping
– Gevoel van klem op de keel
– Onwerkelijk gevoel
– Wazig zien (komt ook voort uit het te weinig knipperen of andere symptomen/aandoeningen met de ogen bij ons Parkinsonians)
– Ledematen voelen verdoofd aan
– Gevoel van warmte/koude
– Gevoel van verkrampte, gespannen maag” (ook door medicatie Parkinson mogelijk)
‘Langzaam, zorgvuldig en rustig ademhalen is een natuurlijke manier om zich direct te ontspannen’
Uit het ‘Verslag ter ondersteuning van het behandelen van Rijangsten / Verslag van diverse Psychologische angst kenmerken’ / Parkinson(isme) en verkeersdeelnemer
Tips:
Oefening
Haal 10 maal LANGZAAM en DIEP adem.
Concentreer je volledig op de ADEMHALING en SENSATIES ervan.Laat je gedachten komen en gaan als PASSERENDE AUTO’S. Je neemt ze waar, maar blijft geconcentreerd op je ADEMHALING.
Als je aan een gedachte blijft haken, maak je je voorzichtig los en CONCENTREER je je OPNIEUW op je ademhaling.
Uit het boek ‘De Valstrik van het Geluk’ van Russ Harris
“Als u van uzelf weet dat u wel eens paniekerig wordt in de auto is het verstandig om toch te blijven autorijden, al zijn het maar kleine stukjes. Niet te lang, maar rustig weer proberen vertrouwen te krijgen door af en toe te rijden”.
“Mocht u tijdens de verkeersdeelneming een paniekaanval krijgen probeer dan zo spoedig mogelijk aan de kant te stoppen (fiets, driewieler, scootmobiel, rollator of auto), of met de auto op een parkeerplaats te stoppen en neem even de rust en probeer hier onderstaande buikademhalings- en/of ontspanningsoefening te doen alvorens weer verder te gaan”.
“Als u merkt dat u voordat u gaat autorijden spanning voelt opkomen, oefen deze oefeningen dan ook thuis, eenmaal per dag, zodat u uzelf traint makkelijker te ontspannen”.
Buikademhaling
Buikademhaling is een krachtige, natuurlijke techniek om alle vormen van angst te verminderen, voordat ze te hoog kunnen oplopen. Deze rustige manier van ademhalen kan in een korte tijd de lichamelijke angstsymptomen verminderen. Het leren van de buikademhaling is niet moeilijk:
1. Ga zo gemakkelijk mogelijk zitten of liggen (draai de stoelleuning zover mogelijk naar achteren). Leg één of twee handen op de buik. Adem in door de neus en laat de buik omhoog komen. Controleer of de buik omhoog komt. Adem weer uit door de neus. Probeer je buikspieren meer te gebruiken dan je borstspieren. Houd de adem niet vast.
2. Maak de uitademing langer dan de inademing.
3. Herhaal deze oefening een paar keer.
Ontspanningsoefening
Ga rustig zitten of liggen (draai de stoelleuning zover mogelijk naar achteren), sluit uw ogen en zeg de volgende tekst hardop tegen uzelf en pas het indien mogelijk tegelijk toe:
‘Ik ontspan de spieren van mijn voorhoofd, ogen en kaken. Ik neem afstand van de gebeurtenis zojuist of van dagelijkse gebeurtenissen en concentreer mij op de oefening. Voordat ik begin, adem ik rustig en adem weer langzaam uit……….ik adem rustig in……..en adem weer langzaam uit’.
‘Mijn ademhaling is rustig…..’
‘Ik richt mijn aandacht op mijn benen en heupen…….mijn benen en heupen zwaar en warm…….mijn benen en heupen zijn zwaar en warm……mijn benen en heupen zijn in rust, in diepe rust….‘
‘Mijn ademhaling is rustig….’.
‘Ik richt mijn aandacht op mijn buik, borst en rug……mijn buik, borst en rug zijn zwaar en warm……mijn buik, borst en rug zijn zwaar en warm……mijn buik, borst en rug zijn in rust, in diepe rust……’
‘Mijn ademhaling is rustig…..’
‘Ik richt mijn aandacht op mijn armen, schouders en nek……mijn armen, schouders en nek zijn zwaar en warm……mijn armen, schouders en nek zijn zwaar en warm……mijn armen, schouders en nek zijn in rust, in diepe rust……’
‘Mijn ademhaling is rustig…..’
‘Mijn voorhoofd is aangenaam koel……mijn voorhoofd is aangenaam koel……mijn voorhoofd is in rust, in diepe rust……’
‘Mijn ademhaling is rustig…..’
‘Ik beëindig nu de ontspanningsoefening!’
Stap uit de auto en rekt u zich na de ontspanningsoefening helemaal uit (maak een juichgebaar en glimlach), buig uw hoofd even naar achter, zodat het lichaam een teken krijgt dat het goed is.
(Bron: deze twee oefeningen zijn uit mijn studieopdracht ‘Verslag ter ondersteuning van het behandelen van Rijangsten / Verslag van diverse Psychologische angst kenmerken’ die ik heb geschreven in 2011 en herzien hebt in 2021)
“U kunt ook overwegen om een aantal rijlessen bij een Rijangst docent/coach te nemen”.
“U kunt ook hulp vragen bij een gedragstherapeut als blijkt dat u buiten de rijlessen om toch moeite blijft houden om vanuit uzelf met uw auto te gaan rijden. Vaak kunt u ook tegelijk voor beiden kiezen”.
Wordt u ook lid van de Parkinson Vereniging?
Wilt u doneren? U doet dat bij de fondsenwerver ParkinsonNL!
De Parkinson Vereniging is een actieve vereniging die zich inzet voor een zo goed mogelijke kwaliteit van leven voor de ruim 63.000 mensen met de ziekte van Parkinson of een parkinsonisme. De rol van partners en kinderen (soms tevens mantelzorger) krijgt ruim aandacht.
(Citaat uit het boek “Omgaan met Rijangst” en “Mijn denken stottert vaker dan mijn benen”)
(Bron: “Omgaan met Rijangst”; auteurs: Jan van den Berg, Cindy Boon en Laura van Bergen; uitgever: Bohn Stafleu van Loghum; “Mijn denken stottert vaak meer dan mijn benen”; auteur: Ad Nouws; uitgever: Poiesz Uitgeverij; Parkinson(isme) en Verkeersdeelnemer)
parkinsonenverkeersdeelnemer.com 