Dementie en parkinson
35 tot 55 procent van de mensen met de ziekte van Parkinson krijgt dementie. In de meeste gevallen gaat de persoon trager denken en spreken. Hij krijgt problemen met het ophalen van informatie. Ook het vermogen tot abstract denken neemt af. Het lukt nog wel om informatie te herkennen en begrijpen. Bij sommige mensen met parkinson lijkt de dementie meer op de ziekte van Alzheimer.
(Blijven) rijden met dementie
Dementie kan invloed hebben op hoe iemand rijdt. Bijvoorbeeld omdat het moeilijker wordt om overzicht te houden bij druk verkeer.
Of door minder goede oriëntatie. Dan is het niet altijd meer veilig om te rijden. Iemand die net de diagnose dementie heeft gekregen, heeft vaak veel vragen. Bijvoorbeeld, kan ik nog veilig rijden?
Hoe kan ik rijden met dementie?
Dementie kan invloed hebben op hoe u rijdt. Bijvoorbeeld omdat het moeilijker wordt om overzicht te houden bij druk verkeer. Of omdat u zich minder goed kunt oriënteren. Dan is het niet altijd meer veilig om te rijden. Mensen met lichte dementie kunnen soms nog gewoon rijden. Als de dementie vordert, vaak niet meer. Maak een afspraak met uw arts om dit te bespreken. En u kunt erover praten met familie of vrienden. Heeft u een lichte vorm van dementie en wilt u weten of u kunt blijven rijden? Dan raden we u aan een Gezondheidsverklaring in te vullen. Dan onderzoeken wij of u nog veilig de weg op kunt.
Maakt het uit welke vorm van dementie ik heb?
We maken geen onderscheid tussen verschillende soorten dementie. We kijken naar de ernst van de dementie en naar de gevolgen van dementie voor het rijgedrag. Dit doen we ook als er sprake is van geheugenstoornissen zoals Mild Cognitive Impairment (MCI). Of iemand nog kan rijden, beoordelen we op basis van informatie uit de Gezondheidsverklaring, informatie van een medisch specialist en eventueel een rijtest.
Wanneer geef ik aan het CBR door dat ik dementie heb?
Misschien twijfelt u of het nog verstandig is om te rijden. Bijvoorbeeld omdat u soms dingen vergeet en daardoor de route niet altijd meer weet. Of omdat u merkt dat u minder snel kunt reageren op wat er gebeurt in het verkeer. Als dit bij u het geval is, raden we aan om te stoppen met rijden en in gesprek te gaan met uw arts en familie of vrienden.
Heeft u zeer lichte of lichte dementie en wilt u weten of u kunt blijven rijden? Geef dan aan het CBR door dat u dementie heeft. Het CBR gaat dan onderzoeken of u nog veilig kunt autorijden.
Ik twijfel of ik veilig kan rijden, maar mijn rijbewijs is voorlopig nog geldig. Geef ik dit aan bij het CBR?
In eerste instantie raden we u aan om in gesprek te gaan met uw arts over dementie en autorijden. Uw arts weet bijvoorbeeld wanneer het verstandig is om te stoppen met rijden of om uw dementie te melden bij het CBR. Als u aan het CBR doorgeeft dat u dementie heeft, onderzoeken we of u nog verantwoord kunt deelnemen aan het verkeer.
Ik heb lichte of beginnende dementie. Meld ik dit bij het CBR?
Heeft u lichte of beginnende dementie en wilt u weten of u kunt blijven rijden? Dan raden we u aan om bij ons aan te geven dat u dementie heeft. Ook als u een lichte geheugenstoornis heeft, bijvoorbeeld Mild Cognitive Impairment (MCI). Dit doet u door een Gezondheidsverklaring in te vullen. Op de Gezondheidsverklaring geeft u aan dat u dementie heeft. Wij gaan dan onderzoeken of u nog veilig de weg op kunt. U ontvangt hier vanzelf bericht over nadat u de Gezondheidsverklaring heeft ingevuld.
Ben ik verplicht om mijn dementie te melden bij het CBR?
Bij het invullen van een Gezondheidsverklaring is het verplicht deze naar waarheid in te vullen. U vult een Gezondheidsverklaring in wanneer u uw rijbewijs gaat halen en bijvoorbeeld wanneer uw rijbewijs verlengd moet worden op of na uw 75ste verjaardag. Krijgt u de diagnose na het halen van uw rijbewijs en voor uw 75ste verjaardag? Of krijgt u de diagnose op of na uw 75ste verjaardag nadat u uw rijbewijs heeft verlengd? Dan is er geen meldplicht. Wel heeft u een morele plicht om uw dementie, als deze uzelf en anderen in gevaar kan brengen, te melden bij het CBR. Indien u twijfelt over uw rijgeschiktheid, bespreek dit dan met uw arts.
Ben ik verzekerd als ik niet aan het CBR doorgeef dat ik dementie heb?
Als u een ongeluk veroorzaakt en u niet heeft gemeld bij het CBR dat u dementie heeft, kan het zijn dat uw verzekering de schade niet vergoedt. Neem contact op met uw verzekeraar of bekijk de polisvoorwaarden om te vragen of dit in uw geval zo is. U kunt bespreken dat u dementie heeft en of dit gevolgen heeft voor uw verzekering.
Hoe bepaalt het CBR of ik veilig kan autorijden met dementie?
Als u dementie heeft, vult u dat in op een Gezondheidsverklaring. Het CBR onderzoekt daarna of u nog kunt rijden. U krijgt hier vanzelf bericht over. We kijken zorgvuldig of de dementie het rijden negatief beïnvloedt. Zodat u alleen de weg op gaat als dit veilig is voor u en andere weggebruikers. Wat het resultaat kan zijn van de beoordeling, leest u op de pagina Kan ik autorijden met dementie.
Wat heeft het CBR nodig om te beoordelen of ik veilig kan rijden?
Om te beoordelen of u nog de weg op kunt, hebben we verschillende dingen nodig: een Gezondheidsverklaring, informatie van een neuroloog of geriater en eventueel het resultaat van een rijtest. De Gezondheidsverklaring vult u zelf in. Doe dit online via Mijn CBR, dat gaat het snelst.
Daarna ontvangt u de benodigde documenten en een verwijzing naar een arts. Als u liever naar een andere arts wilt, kan dat ook. Wilt u bijvoorbeeld dat uw eigen behandelaar een rapport maakt? Dat kan, maar alleen als uw behandelaar een medisch specialist is. Bijvoorbeeld een geriater, neuroloog of psychiater. Uw huisarts kan het rapport niet maken. Vraag vooraf ook of uw eigen behandelaar het rapport wil maken. Veel specialisten geven liever geen informatie over hun eigen patiënten. Neem een printje van alle berichten en uw identiteitsbewijs mee naar de afspraak.
De arts beoordeelt niet of u veilig kunt rijden, maar geeft alleen informatie aan het CBR over uw gezondheid. Wij kijken hier vervolgens naar en bepalen of u een rijtest moet doen.
Bent u 75 jaar of ouder of heeft u naast dementie ook andere problemen met uw gezondheid? Dan moet u waarschijnlijk naar meerdere artsen. Als u de Gezondheidsverklaring heeft ingevuld, krijgt u hier vanzelf bericht over.
Ik heb al een rapport van mijn arts. Kan ik dat gebruiken?
Heeft u een rapport van uw medisch specialist gekregen over uw dementie? Bijvoorbeeld van uw neuroloog, psychiater of geriater? Afhankelijk van de informatie in het rapport kan het CBR dit rapport gebruiken voor de beoordeling. U kunt geen rapport van uw huisarts gebruiken.
We beoordelen op basis van het rapport en eventueel een rijtest of u veilig de weg op kunt. Toch kan het zijn dat u het rapport heeft opgestuurd, en we u later vragen om naar een arts te gaan. Bijvoorbeeld omdat we meer informatie nodig hebben dan in het rapport staat.
Wilt u het rapport van uw arts gebruiken voor de beoordeling? Dan kunt u dit rapport opsturen zodra u een verwijzing naar een arts heeft ontvangen. Stuur het rapport naar:
CBR Gezondheidsverklaring
Postbus 1062
2280 CB Rijswijk
Mag ik naar mijn eigen arts?
U kunt naar de medisch specialist waar u normaal gesproken naartoe gaat, maar niet naar uw huisarts. De medisch specialist kan een neuroloog, psychiater, klinisch geriater of specialist ouderengeneeskunde zijn. Vraag of uw medisch specialist informatie met het CBR wil delen. Niet alle specialisten willen dit doen, maar deze informatie is wel nodig om te kunnen beoordelen of u veilig kunt rijden. Als u niet naar uw medisch specialist kunt, kunt u naar de specialist naar wie wij u hebben verwezen.
Moet ik een rijtest doen?
Op basis van de ernst van uw dementie (uitgedrukt in de CDR-score) en het rapport van de arts beoordelen we of u een rijtest moet doen. Als u zeer lichte of lichte dementie heeft, is de kans groot dat u een rijtest gaat doen. Tijdens een rijtest kijkt een deskundige van het CBR of lichamelijke of geestelijke problemen invloed hebben op uw rijvaardigheid. Als de dementie ernstiger is, concluderen we op basis van het rapport van de arts dat rijden niet meer veilig is. U doet dan geen rijtest.
Ik moet een rijtest doen. Waar let het CBR op?
Tijdens de rijtest kijkt een deskundige van het CBR of de dementie geen negatieve invloed heeft op uw rijgedrag. Met andere woorden: of u veilig kunt rijden. De deskundige kijkt bijvoorbeeld of u genoeg aandacht heeft voor anderen in het verkeer en of u uw aandacht goed kunt verdelen. Bijvoorbeeld tijdens het rijden op rotondes en kruispunten.
Een rijtest is geen rijexamen. De deskundige van het CBR geeft u tijdens de rit opdrachten om te onderzoeken of uw dementie invloed heeft op de verkeersveiligheid.
Mag ik blijven rijden tijdens de keuring?
Zolang u nog geen beoordeling heeft ontvangen van het CBR en uw rijbewijs geldig is, mag u blijven rijden. Houd hierbij wel in de gaten of het verstandig is om te rijden. Praat hierover met uw arts. Het kan ook helpen om met familie of vrienden te praten. U kunt dan samen bedenken of het verantwoord is om de weg op te gaan. Als uw rijbewijs verlopen is, mag u niet rijden.
Hoeveel kost de beoordeling van het CBR?
U betaalt voor de Gezondheidsverklaring en voor de keuring door de medisch specialist. Hoeveel dit precies is, leest u op de pagina over kosten van een Gezondheidsverklaring en beoordeling.
Ik maak me zorgen over iemand die nog rijdt met dementie. Wat kan ik doen?
Misschien kent u iemand die dementie heeft en nog autorijdt. En twijfelt u of het nog wel verstandig is om de weg op te gaan. Bijvoorbeeld omdat hij of zij minder goed overzicht kan houden in het verkeer, of de weg niet altijd meer kan vinden. Dit kan u zorgen opleveren, zeker als de persoon met dementie wel vindt dat rijden nog goed gaat. U kunt enkele dingen doen om te helpen.
Praat over dementie en autorijden
Praat met hem of haar over autorijden en dementie, ook al is dit niet altijd even makkelijk. Bespreek samen of rijden nog veilig is. Praat hierbij in korte zinnen, stel maar één vraag per keer en toon begrip voor zijn of haar ideeën. Meer tips om in gesprek te gaan met iemand die dementie heeft, leest u op dementie.nl.
Help inschatten of iemand nog kan rijden
Help hem of haar met inschatten of het nog verstandig is om de weg op te gaan. Het kan helpen om de Rij Bewust Test erbij te pakken. Hiermee kunnen mensen hun rijvaardigheid zelf inschatten, waarna ze een advies krijgen. U kunt dit advies samen bespreken.
Denkt u dat het niet verantwoord is om te rijden? Vertel dan waarom het gevaarlijk is om nog wel in de auto te stappen. U kunt daarna vragen of hij of zij het heeft begrepen. Het is het beste als iemand met dementie zelf inziet wanneer rijden niet meer veilig is. Tips om uw naaste te laten stoppen met autorijden vindt u hier.
Betrek de arts erbij
Komt u er samen niet uit? Betrek dan de arts erbij. Die weet wanneer het verstandig is om te stoppen met rijden en wanneer iemand misschien nog wel kan rijden. Ook weet de arts wanneer het nodig is om dementie te melden bij het CBR. Soms neemt iemand met dementie een advies van een arts eerder aan dan van iemand uit hun sociale omgeving.
Help bij het invullen van de Gezondheidsverklaring
Help bij het invullen van de Gezondheidsverklaring als iemand lichte dementie heeft en wil blijven rijden. Dit is een vragenlijst over iemands gezondheid. Mensen vullen deze vragenlijst in als ze hun rijbewijs halen of verlengen, of als ze aan het CBR willen doorgeven dat ze problemen hebben met hun gezondheid. Het CBR gaat dan onderzoeken of iemand nog veilig kan rijden. De kosten hiervoor betaalt uw familielid of vriend zelf. Hij of zij kan de Gezondheidsverklaring het beste invullen via Mijn CBR. Dat gaat het snelst.
Deel in ernstige situaties uw twijfel met ons
Denkt u dat het nodig is om een Gezondheidsverklaring in te vullen, maar vindt uw familielid of vriend dat niet? Komt u hier samen niet uit, ook niet met een arts erbij? Dan kunt u aan het CBR doorgeven dat u zich zorgen maakt. Doe dit alleen als u denkt dat er anders onveilige situaties in het verkeer ontstaan. Om de melding te doen, heeft u een verklaring van een arts of meerdere familieleden nodig.
Help zoeken naar andere vervoersmiddelen
Is rijden niet meer verstandig? Help dan zoeken naar andere manieren om ergens naartoe te gaan. Bijvoorbeeld met de fiets, de scootmobiel, de taxi of het openbaar vervoer. U kunt ook een rijschema opstellen met familie en vrienden. Daarnaast zijn er regelingen voor mensen met dementie die niet meer kunnen rijden. Bijvoorbeeld vergoedingen voor bus- of taxiservices of taxidiensten gerund door vrijwilligers. Dit verschilt per gemeente. Kijk ook voor meer informatie op de pagina Andere Mobiliteit
(Bron: CBR; Alzheimer Nederland; Parkinson(isme) en Verkeersdeelnemer)
Heeft u nog vragen? Aarzel niet om contact met mij op te nemen via onderstaande button of raadplees de website van het CBR hierboven.
parkinsonenverkeersdeelnemer.com 