

Parkinson is dichterbij dan je denkt
TOPIC: > Radboudumc Parkinson Symposium > –
TOPIC 2026: > 7th World Parkinson Congress 24-27 May 2026 Phoenix Arizona US < –
Parkinson
BikevoorParkinson 2025: mis het niet! / BikevoorParkinson –
Lees hoe anderen leven met parkinson(ismen) / ParkinsonNL –
LEAP-studie: vroege start met Levodopa is veilig / ParkinsonNL –
Stuur jouw Beste Parkinson Idee in voor 13 mei 12.00 uur / ParkinsonNL –
Veel stappen gezet voor onderzoek; Stapril brengt € 282.490,- op! / Stapril –
ParkiBot –
Uitgelicht

‘Hij die zijn meester niet overtreft is een armzalige leerling’
Leonardo da Vinci (1452-1519) wordt beschouwd als een renaissance mens bij uitstek. Schilder, tekenaar, uitvinder, theoreticus en leraar: de bijdragen die deze grote geest heeft geleverd aan de beeldende kunsten, literatuur, wetenschap en technologie zijn ontzagwekkend.
Tijdens zijn leven hield Leonardo tal van aantekenboeken bij. Het precieze aantal blijft onbekend, omdat de bladen pas honderden jaren na zijn dood weer boven water kwamen en in modern Italiaans, Frans, Duits en Engels werden uitgegeven. Het werk dat ons nu bekend is bevat echter meer dan 7000 pagina’s met aantekeningen en schetsen. De oorspronkelijke bladen zijn verzameld in manuscripten of codici en zijn voor het merendeel ondergebracht in Europese collecties.
Leonardo noemde zijn notitieboeken ‘een ordeloze verzameling, genomen uit vele bladen die ik hier heb gekopieerd in de hoop ze later op orde te brengen, elk op zijn plaats volgens het behandelde onderwerp.’ Hij stierf voor hij deze taak kon volbrengen en liet het werk over aan volgende generaties geleerden en vertalers. Een kolossale opdracht. De enorme reikwijdte aan onderwerpen en de gedetailleerde illustraties getuigen van een onverzadigbare geest met een buitengewoon vermogen tot observatie en deductie. Kenmerkend is een zekere mate van chaos of verwarring, omdat veel teksten in het oorspronkelijke manuscript van rechts naar links waren geschreven, in een vreemd dialect of met cryptische afkortingen. Wat echter doorklinkt, in een ware symfonie van woorden en beelden, zijn de talloze verfijnde studies van architectuur, menselijke anatomie, schilderkunst en tekenkunst, mechanische uitvindingen, plantkunde, vliegtuigbouw, landkaarten en nog veel meer.
Uit het bijzonder mooie geïllustreerde boek ‘Leonardo da Vinci Notities’
Onder redactie van H Anna Suh
Uitgelicht: “De tandarts werkt nog te veel op een eilandje”
(Bron: NTVT)

De ziekte van Parkinson heeft grote invloed op de mondgezondheid. Welke klachten exact in de mond kunnen ontstaan bij deze ingewikkelde aandoening is bij lang niet alle tandartsen bekend, laat staan bij veel andere zorgverleners die met parkinsonpatiënten werken. Hoog tijd om daar verandering in te brengen, vinden tandartsen en onderzoekers dr. Merel Verhoeff (L) en Karina Pigeaud (R).
“Onze beroepsgroep moet stappen zetten om het belang van de mond binnen de geneeskunde te verduidelijken.”
Door: Tessa Vogelaar
Welk verband is er tussen mondgezondheid en de ziekte van Parkinson?
Verhoeff: Bij mensen met de ziekte van Parkinson gaat de motoriek achteruit, waardoor het schoonhouden van de mond lastiger wordt. Door een slechtere mondhygiëne ontstaan cariës en tandvleesaandoeningen sneller. Daarnaast hebben deze mensen vaak pijnklachten, ook in de mond en het aangezicht. Mensen met Parkinson zijn bovendien niet alleen overbeweeglijk in hun lijf, maar ook in hun mond: je ziet dat zij veel tandenknarsen en -klemmen. En er is sprake van speekselproblemen. Het gaat dan om speekselverlies (kwijlen) en een droge mond, mede door medicatiegebruik. Het is dus een hele complexe patiëntengroep waarbij alle puzzelstukjes van de ziekte ook tot uiting komen in de mond.
Welke gevolgen hebben deze klachten op de kwaliteit van leven van parkinsonpatiënten?
Pigeaud: Je krijgt sneller cariës, kunt minder goed kauwen, minder duidelijk spreken en je hebt vaker pijn: allemaal factoren die zorgen voor een lagere kwaliteit van leven. Dat kan behoorlijk confronterend zijn.
Verhoeff: Tandenpoetsen kan vermoeiend zijn of pijn doen. Het wordt een extra taak, bovenop alle andere taken die een parkinsonpatiënt al heeft. Ik geniet zelf veel van een hapje eten met vrienden en gezellig bijkletsen. Deze patiëntengroep heeft moeite om tegelijkertijd te eten en te praten, want dan verslikken ze zich vaak. Maar als je ook nog pijn hebt of speeksel verliest, dan wordt zo’n etentje helemaal een stuk minder leuk. De mond draagt bij aan hele basale taken waarin jij je kunt uiten als persoon: praten, lachen en sociale activiteiten. Als dat moeilijker gaat, wordt het leven ook een stuk minder leuk.
Bij parkinsonpatiënten zijn veel verschillende zorgverleners betrokken. Hoe ziet deze multidisciplinaire samenwerking eruit?
Pigeaud: Vanuit het ziekenhuis zijn in de eerste plaats de neuroloog en de verpleegkundig specialist betrokken. Dan zijn er nog revalidatieartsen, fysiotherapeuten, ergotherapeuten, logopedisten, diëtisten en psychologen. En natuurlijk alle mondzorgprofessionals zoals tandartsen en mondhygiënisten. Vanuit onze afdeling proberen wij de verbinding te maken, zodat sommige problemen zowel door de artsen als tandartsen worden gezien. Klachten zoals slikproblemen zijn bijvoorbeeld meer medisch van aard en staan iets verder van ons als tandartsen af. Daarbij komen al snel andere disciplines in beeld. Toch kreeg ik onlangs nog de vraag of parkinsonpatiënten last kunnen hebben van kaakgewrichtsklachten toen ik een presentatie gaf aan een groep neurologen. De kennis bleek heel beperkt. Hopelijk bereiken we op dit soort manieren dat artsen ook vaker aan de mond gaan denken wanneer zij mensen met Parkinson zien.
Verhoeff: We werken als tandartsen nu nog best op een eilandje. We zouden graag meer willen samenwerken met de andere disciplines rondom de parkinsonpatiënt.
Moet de tandarts hierin het voortouw nemen?
Verhoeff: Ja. De tandheelkundig professional, in de meest brede zin, moet een leidende rol hebben in het vergroten van de bewustwording rondom de mondgezondheid bij deze patiënten. Onze beroepsgroep moet stappen zetten in de communicatie naar de geneeskunde en de paramedici, om het belang van de mond te verduidelijken.
Hoe kan dit worden gerealiseerd?
Pigeaud: Het begint in de samenwerking met meerdere disciplines. Het klinisch onderzoek waaraan ik momenteel werk, is een samenwerking van het ACTA en Amsterdam UMC. We zien daar nu al de resultaten van: neurologen sturen parkinsonpatiënten aan ons door en omgekeerd.
Verhoeff: Het begint ermee de mond steeds weer te benoemen, om zo het zaadje bij mensen te planten. Daarnaast is de Parkinson Vereniging voor ons een goed platform. We krijgen daar geregeld de gelegenheid om een artikel te plaatsen of een oproep te doen. En met het benefietsymposium Parkinson & de Mond, wat plaats vond op 8 maart 2025, willen we het onderwerp een groot podium geven met een multidisciplinair karakter.
Lees verder over “De tandarts werkt nog te veel op een eilandje” / NTVT –
‘Energie komt voort uit gebrek of overvloed; het is het kind van de fysieke beweging, het kleinkind van de geestelijke beweging, en de moeder en oorsprong van de zwaartekracht‘.
Verkeer en meer
Het rijbewijs / RDW –
Gezondheidsverklaring: Op welk moment invullen? / CBR –
Vernieuwd theorie-examen B-rijbewijs vanaf 7 april / CBR –
Webpagina’s CBR over gezondheidssituatie sterk verbeterd / CBR –
NAVO-top zorgt voor aanpassingen in examenplanning bij het CBR / CBR –
Nieuwe regels voor e-steps: mag jij ermee de straat op? / RADAR AVROTROS –
Het effect is niet groot, maar benzineprijs met 10 cent verhogen betekent wel dat we minder gaan rijden / Een Vandaag –
Geen bussen op zondag of na 19.00 uur: dit betekent de kaalslag op het OV per provincie / AD –
Waarom krijgen 65-plussers overal korting? En waarom zijn voorgerechten zo duur? Deze undercover-econoom weet het / WNL NPO Start –
85 procent van de artsen krijgt te maken met patiënten die beïnvloed zijn door desinformatie / Trouw –
Wilt u ons helpen deze website en blogs in de lucht te houden?
Doneer dan hieronder, zodat wij de informatieve website Parkinson(isme) en Verkeersdeelnemer en blogs in de lucht kunnen houden.
Het resterende bedrag wat overblijft komt ten goede van ParkinsonNL, de fondsenwerver voor fundamenteel onderzoek naar de ziekte van Parkinson.Zo helpt u twee vliegen in één klap!
‘Parkinson stoppen begint nu. Met baanbrekend wetenschappelijk onderzoek en innovaties. Zodat ieder mens zo goed mogelijk kan leven. Uiteindelijk gaan we voor een wereld zonder parkinson. Daar staan wij voor als ParkinsonNL.’
Wetenschap, studies en zorg
‘Wetenschap is de observatie van wat mogelijk is, in heden of het verleden. Vooruitziendheid is de kennis van wat zou kunnen gebeuren, hoewel slechts langzaam’.
Leonardo Da Vinci
Aanvragen patiëntonderzoekers, het betrekken van patiëntonderzoekers
Parkinson Vereniging
Tijdschrift voor de ziekte van Parkinson
Sage Journals
Samenwerkingsverband BRAINS kent twee nieuwe onderzoeken toe / ParkinsonNL –
Wetenschappelijk onderzoek: MIND-PD voor mensen met parkinson / Radboudumc –
Ziekte van Parkinson, levodopagebruik en het risico op melanoom / NPFO –
Microcapillair array-gebaseerde high-throughput screening voor de biomanufacturabiliteit van eiwitten / ACS Publications –
Wat is bewustzijn? Twee belangrijke theorieën blijken (deels) onjuist / Radboud Universiteit –
Onderzoek: dodelijke schimmels rukken op in Europa, Verzwakt immuunsysteem / RTL Nieuws –
Huisstofmijten: wen er maar aan / EOS Wetenschap –
Publiceer uw proefschrift bij Radboud University Press / Radboud University –
–
Heeft u een nieuwsfeit gemist, kijk hier voor eerder geplaatste nieuwsfeiten!
Daarom wordt u lid van de Parkinson Vereniging!: Wij zijn lid van de vereniging, Word u ook lid? / Parkinsonisme Vereniging –
Wordt ook lid van deze nieuwsblog:
Zoek een specifiek nieuwsfeit hier:
















